Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Diatoniek
Onder diatoniek wordt in de muziektheorie verstaan, muziek die gebaseerd is op hele en halve toonafstanden zoals aangetroffen wordt in toonladders. Dit in tegenstelling tot de hele-toonsreeks.
Een diatonische toonladder is een toonladder met hele en halve toonsafstanden. Dit diatonisch systeem is voor het eerst toegepast en theoretisch onderbouwd door de oude Grieken
De oude diatonische toonladders zijn:
| naam | voorbeeld |
|---|---|
| Ionisch | C D E F G A B C |
| Dorisch | D E F G A B C D |
| Phrygisch | E F G A B C D E |
| Lydisch | F G A B C D E F |
| Mixolydisch | G A B C D E F G |
| Aeolisch | A B C D E F G A |
| Locrisch | B C D E F G A B |
Uit deze oude diatonische toonladders ontwikkelde zich in de loop van de muziekgeschiedenis het diatonische systeem van majeur- en mineurtoonsoorten. Pas in de 20e eeuw lieten componisten zich inspireren door exotische, niet-Europese toonladders, en ontstond er een niet-diatonische klassieke muziek (Debussy, Stravinsky).
Veel muziekinstrumenten uit de volksmuziek zijn van zichzelf diatonisch (denk aan een piano met alleen witte toetsen) zoals een trekzak, tin-whistle, hommel.