Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Cornelis Lazonder
Cornelis Lazonder (Giessen-Nieuwkerk, 10 april 1914 - Renesse, 10 december 1944) was betrokken bij het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Verzet tegen meldingsplicht
Cornelis Lazonder was tijdens de Tweede Wereldoorlog gemeentesecretaris van Renesse.
De Duitsers op Schouwen-Duiveland maakten begin december 1944 bekend dat alle mannen tussen de 17 en 40 jaar zich moesten melden. Omdat ze ook wel begrepen dat die zich uit eigener beweging niet zouden komen aangeven, werd aan de gemeenteambtenaren van de nog bevolkte dorpen opdracht gegeven lijsten samen te stellen met de namen en verblijfplaatsen van deze mannen.
Zowel gemeentesecretaris Cornelis Lazonder als ook de nog jonge ambtenaar ter secretarie Willem Maarten Boot kregen die morgen bezoek van iemand van het verzet. Beiden wensten in geen geval mee te werken aan het opstellen van lijsten voor de bezetter, maar ze zaten met het probleem de bevolkingsregisters veilig te stellen. Want ze konden wel weigeren mee te helpen, dat betekende nog niet dat de Duitsers de namen niet te pakken zouden krijgen. Ze zouden immers zelf naar het gemeentehuis komen en de kluis openen. En daarmee waren de mannen die zich moesten melden nog niets wijzer.
De verzetsman, Stoffel van den Hoek, stelde voor dat hij de kluis, waarin behalve de namen van de mannen uit Renesse, ook die van Noordwelle, Serooskerke, Ellemeet en Scharendijke zaten, zou leeghalen.
Zowel Lazonder als Boot doken onmiddellijk onder, nadat ze de sleutels van de kluis hadden afgegeven.
Arrestatie
In de nacht van 6 december 1944 werd Lazonder gearresteerd door de Duitsers bij een poging met 16 anderen vanuit het bezette Schouwen-Duiveland met een Engelse patrouilleboot over te steken naar het bevrijde Noord-Beveland. Hij raakte tijdens het vuurgevecht zwaargewond.
Vonnis
In het vonnis door het Standgericht werden de negen verzetsstrijders veroordeeld tot de dood door de strop. Apart werd melding gemaakt van de situatie waarin Lazonder zich bevond. Hij zou als hij enigszins hersteld was ook terechtgesteld worden door ophanging.
Ophanging
Zover lieten de Duitsers het niet komen. Toen de negen mannen werden opgehangen moest Lazonder vanaf een brancard toezien, hoe zijn vrienden werden vermoord. Toen hij kort daarna aan zijn verwondingen bezweek, werd ook hij naast de negen anderen gehangen.
Cornelis Lazonder wordt vanaf 10 december 1944 gerekend tot de Tien van Renesse.