Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Amp Smit
Antonie Theodorus (Amp) Smit (Utrecht, 6 mei 1903 – Amsterdam, 25 maart 1976) was een veelzijdig Nederlands kunstenaar[1]. Hij begon als tekenaar en decorateur, maar richtte zich ook op andere vormen van kunst en ontwerp, zoals plateelschilderkunt en –ontwerp, grafisch ontwerp, etaleren, emailleren, houtskooltekeningen en schilderkunst (olieverf en aquarel)
Levensloop
Jeugd en studie
Amp Smit is geboren in Utrecht op 6 mei 1903 als Antonie Theodorus Smit. Zijn vader, Anton Smit, was tekenleraar, leidde een schildersbedrijf en werkte als vaste winkeldecorateur bij de Firma De Gruyter. Amp Smit volgde een opleiding aan de Kunstnijverheidsschool in Utrecht en het Instituut Piersma; de Lerarenopleiding voor Lagere en Middelbare Aktes voor Hand- en Decoratief Tekenen.[2] Hij vervolgde zijn opleiding op de Rijksakademie van beeldende kunsten (1920-1922), waar hij in contact kwam met de directeur, Antoon Derkinderen, die hem zeer zou inspireren. Amp Smit volgde tevens lessen kostuumleer.
Carriere tot 1930
Amps liet zich in de periode tot 1930 door uiteenlopende personen, kunstvormen en nijverheid inspireren. Hij was beInvloed door de al genoemde Derkinderen, maar ook door Jan Toorop, Willem van Konijnenburg en R.N. Roland Holst. Daarnaast had hij belangstelling voor de onderwijshervormer Kees Boeke en stromingen als de theosofie. Van Krishnamurti nam hij het motto 'Eenvoud is onuitputtelijk' over wat hem ertoe aanzette als onderwerp 'de mens in al zijn dagelijkse bezigheden' als thema te kiezen, en hem inpireerde tot een enorme productie.
Hij volede zich verder verwant met de Amsterdamse school hetgeen vooral tot uiting kwam in zijn grafisch werk. Vanwege zijn interesse in klederdrachten besloot hij een studiereis naar Spakenburg te maken. Hij portretteerde daar een groot deel van de bevolking, veelal vissers, in houtskool.
Hij kreeg geregeld opdrachten voor De Gruyter, zoals tegeltableaus, en ontwierp daarnaast glas- en loodramen. De ontwerpen voor de wanden van Hotel L’Europe in Utrecht die hij maakte in 1928 sprankelden van exotisme en hadden een esoterische en erotische ondertoon.
Smit werkte en studeerde ook in het buitenland. Hij verbleef in Parijs en Antwerpen en later in Berlijn, waar hij zich inschreef aan de Kunstakademie Am Knie. Hij werkte in Berlijn aan muurschilderingen voor een bioscoop in de Uhlandstrasse en maakte reclameschilderingen op straatmuren. In 1929 vestigde hij zich met zijn vrouw Gretchen Weese in Reewijk. Hij ontwierp dat jaar glas- en loodramen voor Krasnapolsky en werkte hij als schilder in Tuschinsky.
Op aanraden van zijn vader zocht hij vast werk en vond dit bij de Goudse plateel(sieraardewerk)fabriek Zuid-Holland, waar hij ging werken op de ontwerpafdeling. Op bestaande modellen paste hij verschillende technieken uit het decorateursvak toe. Hij gebruikte sjablonen in combinatie met spuit- en spatwerk. De decoraties zijn het best te omschrijven als abstract, mystiek maar ook ritmisch. De korte tijd dat hij werkzaam was in de fabriek (maart 1929- oktober 1930) waren een creatieve explosie. Hij ontwierp ook zelf modellen van vazen, kandelaars en sculpturen en beschilderde en ontwierp patronen. Door de crisis moest Amp Smit vertrekken bij het bedrijf. Na zijn vertrek werden zijn modellen nog lange tijd geproduceerd en zijn werk uit die periode is nu een geliefd verzamelobject van plateelaardewerk.
Ontwikkeling na 1930
Amp Smit woonde na zijn ontslag bij Plateelbakkerij Zuid Holland in Bilthoven samen met zijn vrouw en zoon Antonie Gunther Hij voerde veel portretopdrachten uit, gaf tekenles en modelleerde. Uiteindelijk verhuisde hij vlak voor de oorlog (1939) naar Amsterdam.
Hij weigerde zich gedurende de Tweede Wereldoorlog in te schrijven bij de ‘Kultuurkamer’, wat door het nationaalsocialistische regime voor beroepskunstenaars verplicht gesteld werd. Smit heeft in de oorlogsjaren gewerkt als reclameontwerper en etaleur bij de levensmiddelenfirma Zijlstra in Amsterdam.
Door de oorlog begon Smit bij gebrek aan een atelier thuis met het emailleren van voorwerpen en plaquettes. Ook maakte hij houtskooltekeningen, getekend op krantenpapier. Hij huurde in 1948 een eigen atelier in de Van Der Hoopstraat in Amsterdam en begon twee jaar later (1950) met olieverf te schilderen. Hij trainde zichzelf om met zijn linkerhand te gaan schilderen, omdat zijn rechterhand inmiddels te zeer ging beven door de ziekte van Parkinson. Hierdoor ontstond een andere stijl, waarbij hij o.a. geïnspireerd werd door Picasso, Chagall en Fernand Léger. Ook maakte hij kleine aquarellen die via Amsterdamse kunsthandels werden verkocht.
Hij exposeerde onder meer via de kunstenaarsverenigingen Arti et Amicitiae, De Onafhankelijke, De Stuwing, en St. Lucas, waar hij lid van was.
Hij won in 1956 de eerste prijs voor de schilderkunst van het Unesco Centrum Nederland vanwege het 10-jarig bestaan.
Tot zijn dood in 1976 bleef Amp Smit beroepskunstenaar.
Tentoonstellingen
- Vanaf 1950 Arti et Amicitiae; Amsterdam
- 1952 Arti; Nobelstraat 27; Utrecht
- 1956 Oudemanhuispoort; Leiden
- 1957 De Kelder; Hilversum
- 1957 Lustrum studentenvereniging Catena; Leiden
- 1959 De Groene Fles; Almelo
- 1960 Guildhall Galaries; Chicago; USA
- 1967 Gemeentehuis; Weesp
- 1970 Architect Zandstra; Amsterdam
- 1975 Museum ‘t Coopmanshuys; Franeker
- 2016 Museum Gouda; Gouda[3]
- Talloze groepstentoonstellingen van o.a. Arti et Amicitiae; St. Lucas; De Stuwing; De Onafhankelijken.
Informatie over deze kunstenaar bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie
Bronnen, noten en/of referenties
|