Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Amok
Amok betekent volgens de Van Dale: plotseling onbesuisd optreden, opschudding verwekken.
Het woord Amok (soms gespeld als Amuk) is de Maleise naam van de moorddadige aanvallen waar Maleisiërs soms onder lijden. Het maleise mengamuk betekent amok maken. De term amok wordt in het algemeen ook gebruikt voor anderen die zonder provocatie een groep mensen aanvallen met het doel dezen te doden. Het woord amok is waarschijnlijk oorspronkelijk afkomstig uit het Sanskriet en bereikte via India de Indonesische archipel.
Een Maleisiër die amok maakt, rent de straat op met een kris of een ander wapen en begint daarmee iedereen te raken tot hij zelf gedood wordt.
Het amok maken in Maleisië is eind 17e eeuw beschreven door Reynier Adriaensen. Volgens Reynier werden amokmakers opgehangen. Andere auteurs uit die tijd leggen een verband tussen amok maken en het gebruik van opium.
Volgens André Tuinier in een artikel in de Groene Amsterdammer is de amokmaker van oudsher een soort held. Op de eilanden waar amokmaken voorkwam, de Filippijnen, Maleisië en de Indische archipel lijkt amok endemisch en een vaste plaats in de cultuur te hebben.
De Maleise traditie kende twee gerechtvaardigde manieren om amok te maken:
- In dienst treden van een vorst, daar te trainen om in geval van oorlog de voorhoede te vormen. Deze vorm van amok maken is vergelijkbaar met kamikaze.
- Een andere min of meer geaccepteerde manier was als een lager geplaatst persoon amok ging lopen tegen de vorst. Het was een soort grote schoonmaak namens de maatschappij, waarbij iedereen werd aangevallen die de amokmaker voor de voeten liep.
Amok komt echter over de hele wereld voor. Mensen die plotseling in het wilde weg om zich heen gaan schieten op een school bijvoorbeeld. Volgens André Tuinier eindigen alle amokmaers, als ze hun daad overleven, in een psychiatrische inrichting. Vaak echter is er geen aanwijsbare psychische aandoening te vinden als oorzaak voor hun moorddadig handelen.
Inflatie van de betekenis
In het hedendaags taalgebruik wordt amok maken voor veel zwakkere, maar wel opstandige, handelingen gebruikt dan in de oorspronkelijke betekenis. Amok betekent dan opeens onbesuisd optreden, wild worden.
Een aantal moderne citaten:
- Uit een artikel uit de Groene Amsterdammer uit 1995: Het stadsdeelbestuur hoopt door samen met de bewoners veel amok te maken hetzelfde te bereiken als eerder het stadsdeel Westerpark...
- Uit het Reformatorisch Dagblad van 2003: AEL: Zolang we niet tevreden zijn zullen we amok maken.
- Uit een horoscoop uit 2003: Uw planeet Mercurius is dit jaar rustelozer dan ooit en in april begint de onvoorspelbare planeet Uranus amok te maken.
Bronnen
- Engelse wikipedia
- Artikel in de Groene Amsterdammer uit 1996
- Citaten gevonden door te zoeken naar amok maken met Google
1
Amok (soms gespeld als Amuk) is de naam van de moorddadige aanvallen waar Maleisiërs soms onder lijden. Het wordt in het algemeen ook gebruikt voor anderen die zonder provocatie een groep mensen aanvallen met het doel dezen te doden.
Een Maleisiër die amok maakt, rent de straat op met een kris of een ander wapen en begint daarmee iedereen te raken tot hij zelf gedood wordt.
(tot hier uit http://www.wikipedia.com/wiki/amok)