Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Afrodisiacum: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 48: | Regel 48: | ||
*[[chocolade]].<ref>http://www.allesoverseks.be/themas/seks-in-de-praktijk/experimenteren/is-chocolade-een-afrodisiacum</ref> Volgens wetenschappelijk onderzoek is er een verband mogelijk tussen chocolade consumptie en seksuele functie, maar dit kan ook te maken hebben met de leeftijd van de vrouwen die deelnamen aan de studie.<ref>Salonia, A., Fabbri, F., Zanni, G., Scavini, M., Fantini, G. V., Briganti, A., Naspro, R., Parazzini, F., Gori, E., Rigatti, P., & Montorsi, F. (2006). ''Chocolate and women’s sexual health: An intriguing correlation.'' {{ts.|The journal of sexual medicine}}, 3(3), 476–482. {{DOI|10.1111/j.1743-6109.2006.00236.x}}</ref> | *[[chocolade]].<ref>http://www.allesoverseks.be/themas/seks-in-de-praktijk/experimenteren/is-chocolade-een-afrodisiacum</ref> Volgens wetenschappelijk onderzoek is er een verband mogelijk tussen chocolade consumptie en seksuele functie, maar dit kan ook te maken hebben met de leeftijd van de vrouwen die deelnamen aan de studie.<ref>Salonia, A., Fabbri, F., Zanni, G., Scavini, M., Fantini, G. V., Briganti, A., Naspro, R., Parazzini, F., Gori, E., Rigatti, P., & Montorsi, F. (2006). ''Chocolate and women’s sexual health: An intriguing correlation.'' {{ts.|The journal of sexual medicine}}, 3(3), 476–482. {{DOI|10.1111/j.1743-6109.2006.00236.x}}</ref> | ||
* [[damiana]] (''Turnera diffusa'')<ref>Szewczyk, K., & Zidorn, C. (2014). Ethnobotany, phytochemistry, and bioactivity of the genus Turnera (Passifloraceae) with a focus on damiana—Turnera diffusa. {{ts.|Journal of ethnopharmacology}}, 152(3), 424–443. {{DOI|10.1016/j.jep.2014.01.019}}</ref> | * [[damiana]] (''Turnera diffusa'')<ref>Szewczyk, K., & Zidorn, C. (2014). Ethnobotany, phytochemistry, and bioactivity of the genus Turnera (Passifloraceae) with a focus on damiana—Turnera diffusa. {{ts.|Journal of ethnopharmacology}}, 152(3), 424–443. {{DOI|10.1016/j.jep.2014.01.019}}</ref> | ||
*[[ | *[[Reynoutria multiflora|fo-ti]] ''he shou wu'', ''Fallopia multiflora'' / ''Reynoutria multiflora'')<ref name=zamnesia/> | ||
*[[gember]]<ref>[https://books.google.com/books?id=U4ovAgAAQBAJ&pg=PT128&dq=gember+afrodisiacum ''De koekjesclub''] p. 128.</ref> | *[[gember]]<ref>[https://books.google.com/books?id=U4ovAgAAQBAJ&pg=PT128&dq=gember+afrodisiacum ''De koekjesclub''] p. 128.</ref> | ||
*[[ginseng]]<ref name=ginseng/><ref name=eten/><ref name=zamnesia/> | *[[ginseng]]<ref name=ginseng/><ref name=eten/><ref name=zamnesia/> | ||
Versie van 13 mei 2023 01:57
Een afrodisiacum (vroeger gebruikelijke spelling: aphrodisiacum) (meervoud: afrodisiaca) is een middel of ingrediënt dat wordt gebruikt met het doel de geslachtsdrift en/of de liefde te stimuleren.
Het woord lijkt voor het eerst in de 18e eeuw te zijn gebruikt en is afgeleid via het Griekse woord (τἁ Ἀφροδίσια, ’liefdesgenot’) van de Griekse godin Aphrodite, de godin van de vruchtbaarheid, de zinnelijke liefde en de schoonheid.
In de volksgeneeskunde worden bepaalde middelen als afrodisiaca beschouwd, maar ook de medische wetenschap doet er onderzoek naar. Van veel als afrodisiaca aangeprezen middelen is de werking niet bewezen.[1] Van knoflook[2] en Koreaanse rode ginseng[3] is uit onderzoek bekend dat ze de hormoonspiegel verhogen. Van alcohol is bekend dat het remmingen wegneemt.[4] Shakespeare schreef al dat het de lust opwekte, maar de prestatie wegnam.[5]
Een andersom werkend middel heet een anafrodisiacum.
Geschiedenis
Doorheen de hele menselijke geschiedenis is het bekend dat bepaalde en drank seksueel gedrag waarschijnlijker en/of plezieriger maken. Vanuit historisch en wetenschappelijk oogpunt zijn veel van de veronderstelde resultaten voornamelijk te wijten aan een placebo-effect: de middelen werkten omdat de gebruikers geloofden dat ze effectief waren.
Oudheid
In de Griekse oudheid werden veel kruidige kruiden en geurige planten met erotiserende of bedwelmende werking aan de godin Aphrodite gewijd. Hiertoe behoorden de alruin of mandragora (Mandragora officinalis), de zuring (Rumex acetosa), de saffraankrokus (Crocus sativus), de aardschijf (Cyclamen graecum), de zee- of stranddistel (Eryngium maritimum) en de goudsbloem (Teucrium micropodioides, syn. Micropus erectus). Wijn werd ook vaak gebruikt als afrodisiacum in combinatie met andere bedwelmende middelen. Het gebruik van afrodisiacumplanten was ook wijdverbreid in het oude Egypte, waar zij in verband werden gebracht met Hathor, de (Egyptische) ’godin van de liefde’.
Voornamelijk op liefdesmagie gebaseerde middelen die verondersteld werden de geslachtsdrift en potentie te verhogen, werden in de oudheid ook wel aangeduid me de termen philtron in het Grieks en amatorium in het Latijn, in tegenstelling tot de afrodisiaca van natuurlijke oorsprong.[6]
In de Ayurveda, de traditionele Indiase geneeskunde, kent men afrodiserende gerechten en remmedies, zoals ankota (Alangium salvifolium), asvattha (Ficus religiosa), bhallataka (Semecarpus anacardium), girikarnika (Clitoria ternatea), godhuma (Triticum aestivum), goksura (Tribulus terrestris), kapikacchhu (Mucuna pruriens), karkatasrngi (Pistacia integerrima), madhuka (Glycyrrhiza glabra), munjataka (Orchis latifolia), tila (Sesamum indicum).
Middeleeuwen en Vroege Nieuwe Tijd
In het verleden werden een aantal ’magische’ planten, zoals boerenkool (Brassica oleracea var. sabellica), peterselie, lepelkruid en andere kruiden, evenals specerijen zoals nootmuskaat, beschouwd als afrodisiaca of liefdeskruiden.
Heden
Tot op de dag van vandaag bestaat het volksgeloof dat talrijke planten, dieren, drugs enz. werkzaam zijn als afrodisiacum. Daarnaast doet ook de wetenschap en de farmaceutische industrie onderzoek naar middelen die als afrodisiacum werken.
Middelen
Wereldwijd gezien werd in de loop der eeuwen van meer dan 500 verschillende substanties van plantaardige, minerale of dierlijke oorsprong soms verondersteld dat deze een lust- of libidoverhogend effect zouden hebben.[7]
Veel voedingsmiddelen en kruiden worden op verschillende manieren in verband gebracht met de menselijke seksualiteit. Om een intiem en sensueel genot te creëren, worden speciale of speciaal bereide voedingsmiddelen gebruikt als afrodisiaca vanwege hun geur, smaak, uiterlijk of textuur. Voorbeelden zijn gekonfijt fruit, slagroom, gesmolten chocolade, oesters of asperges.
Wanneer het verhogen van seksueel verlangen en libido niet het belangrijkste effect van een stof is, geldt het niet als afrodisiacum. Hieronder vallen alle stoffen, drugs en medicijnen voor de behandeling van erectiestoornissen, zoals Viagra, Levitra, Tadalafil, Apomorfine, Alprostadil (prostaglandine E1), Papaverine, Moxisylyt (ook Thymoxamine), aangezien deze geen direct lustbevorderend effect hebben. Voor de afrodiserende werking van tonische middelen zoals gember, koffie, catuaba, guaraná, tieguanyin, muira puama, damiana, ginseng of epimedium (horny goat weed) bestaat niet altijd duidelijk wetenschappelijk bewijs.
Vele producten traditioneel als afrodisiaca voorgestelde middelen, verkregen die reputatie hoofdzakelijk om suggestieve redenen, vooral wanneer het stoffen betreft die zijn vervaardigd op basis van voorwerpen met een fallische vorm en/of symboliek: prominente organen (neushoornhoorn), wortelstokken en grote wortels van planten (gember, ginseng en andere Zingiberaceae), organen van dieren die viriliteit symboliseren (gorilla, stier, neushoorn, enz.), penissen van vele zoogdieren.
De volgende middelen gelden of golden – al dan niet terecht – als afrodisiaca:
Van plantaardige oorsprong
- aardappel, had in het begin het imago een afrodisiacum te zijn.[8]
- aardbei[9][10]
- absint[8][11]
- alcohol, afrodisiacum met sterk placebo-effect.[4]
- amla (Indiase kruisbes), heeft een effect op seksueel gedrag (fruitvliegjes).[12] In combinatie met andere midddelen helpt het bij mannen met voortijdige ejaculatie.[13]
- alruin, Mandragora officinalis[14]
- artisjok[8][15]
- asperges[8]
- bonenkruid, heet in het Frans sarriette, naar de wellustige sater uit de Griekse mythologie.[1][8]
- champagne[8]
- chocolade.[16] Volgens wetenschappelijk onderzoek is er een verband mogelijk tussen chocolade consumptie en seksuele functie, maar dit kan ook te maken hebben met de leeftijd van de vrouwen die deelnamen aan de studie.[17]
- damiana (Turnera diffusa)[18]
- fo-ti he shou wu, Fallopia multiflora / Reynoutria multiflora)[19]
- gember[20]
- ginseng[3][8][19]
- granaatappel[21]
- hoorn van de neushoorn; is niet alleen onwerkzaam maar wegens de stroperij ook verboden.[8]
- kaneel[22]
- karwij, werd geacht de huwelijkstrouw te bevorderen.[1][8]
- kervel[1]
- knoflook[2] Knoflook bevat allicine, dat het bloed sneller laat stromen.[23][24]
- kokosnoot[25]
- kruidnagel[1][8]
- lavendel[1][8]
- Maitrank, witte wijn met onzelievevrouwebedstro. Bekend in Luxemburg.[1]
- maca[26]
- marihuana[19]
- marjolein[1][8]
- munt, wordt door de Arabieren als symbool van liefde en vriendschap gezien.[8]
- nootmuskaat wordt in de traditionele Chinese geneeskunde gebruikt als natuurlijk afrodisiacum. Het bestanddeel myristicine heeft een antidepressivum-achtige werking.[27][28]
- paddenstoelen (waaronder shiitake en morieljes)[1]
- peper[22]
- perzik[29]
- peterselie[30]
- pompoenpitten[19]
- prei, keizer Nero wenste vaak prei op het menu omdat dit een stimulerend effect zou hebben.[8]
- rode biet[31]
- saffraan, heeft een aangetoonde werking bij door antidepressiva veroorzaakte seksuele dysfunctie[32]
- selderij[33]
- strychnine heeft wel eens een reputatie als afrodisiacum, maar is een rattenvergif.[8]
- tomaat, werd geïntroduceerd als „liefdesappel”[8]
- truffels[34]
- vanille (uit plantaardige peulen, geen chemische vanille zoals in veel producten).[8]
- wild[8]
- yohimbine is een alkaloïde van de boomschors Yohimbe, die vaak als een zwakke MAO-remmer wordt beschouwd, maar hiervoor is geen bewijs. Yohimbine is een bestanddeel van sommige farmaceutisch krachtige geneesmiddelen zoals Yocon, Yohimex, Aphrodyne of Viritab. Yohimbine is een alfa-adrenerge antagonist die de bloedstroom naar de geslachtsorganen van beide geslachten verhoogt en, bij sommige mensen, seksuele gevoeligheid en opwinding opwekt. De bast van de yohimbeboom bevat naast yohimbine nog andere alkaloïden, die verschillende effecten kunnen hebben, zoals een hartkloppingen, zweten of angstgevoelens. Daarom moeten seksuele verbeteraars die rechtstreeks van de schors van de yohimbeboom worden gemaakt, met voorzichtigheid worden bekeken. In hoge doses kunnen farmaceutisch potente geneesmiddelen die yohimbine bevatten ook dergelijke bijwerkingen hebben.[35][36]
- wijn[4]
Van dierlijke oorsprong
(Of gedeeltelijk van dierlijke oorsprong.)
- aqua vipere, vroeger in Frankrijk bekend, soort brandewijn met een adder erin.[1]
- duif[1]
- ei,[10] met name van de kwartel
- fazant[1]
- honing. Honing bevat veel borium. Dit zorgt voor een goed gebruik van het oestrogeen en laat het testosterongehalte in het bloed stijgen.[23][24]
- kaviaar
- kreeft[1][8]
- merg (heet in het Frans amourette)[1]
- oesters[1] Bevatten veel zink. Dit schijnt het libido te verhogen en bevordert de spermaproductie. Oesters eten vindt men ook romantisch.[23][24]
- orgaanvlees zoals niertjes en zwezeriken[1]
- Spaanse vlieg of ’cantharis’ is giftig en daarom verboden.[8][37] Middeltjes verkocht worden met zogenaamde „spaanse vlieg” bevatten gewoonlijk iets anders.[38]
Verwijzingen
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Afrodisiaca: mythe of realiteit http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=55
- ↑ 2,0 2,1 Garlic supplementation increases testicular testosterone and decreases plasma corticosterone in rats fed a high protein diet. in: Journal of Nutrition, 2001]
- ↑ 3,0 3,1 A double-blind crossover study evaluating the efficacy of Korean red ginseng in patients with erectile dysfunction: a preliminary report. in: Journal of Urology, 2002]
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Seksuologie
- º William Shakespeare, Macbeth, Act 2, Scene 3: “It provokes the desire, but it takes away the performance.”
- º Ulrich Stoll, Aphrodisiakum, in: Werner E. Gerabek, Bernhard D. Haage, Gundolf Keil, Wolfgang Wegner (uitg.): Enzyklopädie Medizingeschichte. De Gruyter, Berlin/ New York 2005, ISBN 3-11-015714-4, p. 75.
- º J. Neelam, G. Shaily, G. R. Kishan, Biotechnological Approaches to Aphrodisiac Plants of Rajasthan, India, in: K. G. Ramawat (uitg.): Desert Plants (= Biomedical and Life Sciences). Nr. 4. Springer, 2010, ISBN 978-3-642-02549-5, hoofdstuk 22, p. 479–495, doi: 10.1007/978-3-642-02550-1_22.
- ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 8,16 8,17 8,18 8,19 Koken En (W)Eten p. 59-61.
- º Lewd food: the complete guide to aphrodisiac edibles p. 255
- ↑ 10,0 10,1 Aphrodisiaka: Potenter Liebeszauber aus der Küche p. 19.
- º Degeneratie in België 1860-1940: een geschiedenis van ideeën en praktijken p. 155.
- º Pathak, P., Prasad, B. R., Murthy, N. A., & Hegde, S. N. (2011). The effect of Emblica officinalis diet on lifespan, sexual behavior, and fitness characters in Drosophila melanogaster. Ayu, 32(2), 279–284. doi: 10.4103/0974-8520.92544
- º Sansalone, S., Russo, G. I., Mondaini, N., Cantiello, F., Antonini, G., & Cai, T. (2016). A combination of tryptophan, Satureja montana, Tribulus terrestris, Phyllanthus emblica extracts is able to improve sexual quality of life in patient with premature ejaculation. Archivio italiano di urologia, andrologia : organo ufficiale [di] Societa italiana di ecografia urologica e nefrologica, 88(3), 171–176. doi: 10.4081/aiua.2016.3.171
- º http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/mythologie/70128-alruin-een-vreemde-geschiedenis.html
- º Supergroenten en powerfruit. Supergroente en powerfruit: kies de beste soorten voor een lang, slank en gezond leven
- º http://www.allesoverseks.be/themas/seks-in-de-praktijk/experimenteren/is-chocolade-een-afrodisiacum
- º Salonia, A., Fabbri, F., Zanni, G., Scavini, M., Fantini, G. V., Briganti, A., Naspro, R., Parazzini, F., Gori, E., Rigatti, P., & Montorsi, F. (2006). Chocolate and women’s sexual health: An intriguing correlation. The journal of sexual medicine, 3(3), 476–482. doi: 10.1111/j.1743-6109.2006.00236.x
- º Szewczyk, K., & Zidorn, C. (2014). Ethnobotany, phytochemistry, and bioactivity of the genus Turnera (Passifloraceae) with a focus on damiana—Turnera diffusa. Journal of ethnopharmacology, 152(3), 424–443. doi: 10.1016/j.jep.2014.01.019
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 http://www.zamnesia.nl/content/299-top-20-afrodisiaca-over-de-hele-wereld
- º De koekjesclub p. 128.
- º Aphrodisiaka: Potenter Liebeszauber aus der Küche p. 21.
- ↑ 22,0 22,1 Op een bedje van liefde / druk 1
- ↑ 23,0 23,1 23,2 https://www.culy.nl/inspiratie/10-x-eten-als-afrodisiacum-geheid-een-romantische-avond/
- ↑ 24,0 24,1 24,2 https://www.alletop10lijstjes.nl/top-10-sekslust-opwekkend-eten-afrodisiaca/
- º Aphrodisiaka: Potenter Liebeszauber aus der Küche p. 24.
- º Gonzales GF, Córdova A, Vega K, et al. Effect of Lepidium meyenii (Maca), a root with aphrodisiac and fertility-enhancing properties, on serum reproductive hormone levels in adult healthy men. (2003) J Endocrinol 176:163-168. PMID 12525260 gratis volledige artikel.
- º Aphrodisiaka: Potenter Liebeszauber aus der Küche p. 26.
- º https://www.puurfiguur.nl/nootmuskaat/
- º Biological activities of Prunus persica L. batch, in: Journal of Medicinal Plants Research
- º Aphrodisiaka: Potenter Liebeszauber aus der Küche p. 27.
- º 8 beet benefits: Aphrodisiac, brain booster & more op care2.com
- º Kashani, L., Raisi, F., Saroukhani, S., Sohrabi, H., Modabbernia, A., Nasehi, A. A., Jamshidi, A., Ashrafi, M., Mansouri, P., Ghaeli, P., & Akhondzadeh, S. (2013). Saffron for treatment of fluoxetine-induced sexual dysfunction in women: randomized double-blind placebo-controlled study. Human psychopharmacology, 28(1), 54–60. doi: 10.1002/hup.2282
- º Op een bedje van liefde / druk 1
- º Aphrodisiaka: Potenter Liebeszauber aus der Küche p. 29.
- º A. A. Adeniyi, G. S. Brindley, J. P. Pryor, D. J. Ralph: Yohimbine in the treatment of orgasmic dysfunction. in: Asian J Androl. 9, 2007, S. 403. doi: 10.1111/J.1745-7262.2007.00276.x. PMID 17486282.
- º V. A. Kovalev, S. V. Koroleva, A. A. Kamalov: Pharmacotherapy of erectile dysfunction. in: Urologiia. 2000. PMID 16856460.
- º Modern medisch woordenboek: praktische snelzoekgids van A-Z
- º http://www.allesoverseks.be/themas/seks-in-de-praktijk/experimenteren/hoe-werkt-spaanse-vlieg