Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
1580: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(Verwijst door naar Categorie:1580) |
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=1580&oldid=38238712) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Zijbalk jaar}} | |||
Het jaar '''1580''' is het 80e jaar in de [[16e eeuw]] volgens de [[christelijke jaartelling]]. | |||
== Gebeurtenissen == | |||
[[Bestand:Tachtigjarigeoorlog-1580.png|right|360px|thumb|Oorlogstoestand van de [[Tachtigjarige Oorlog]] in 1580.]] | |||
;februari | |||
*[[1 februari|1]] - De [[graaf van Rennenberg]] tekent de capitulatie van het [[Blokhuis (verdedigingswerk)|Blokhuis]]. De [[Staten van Friesland]] en de Stad Leeuwarden nemen het kasteel in bezit. | |||
;maart | |||
* [[3 maart|3]] - De [[George van Lalaing|graaf van Rennenberg]] loopt over naar de Spanjaarden (het [[verraad van Rennenberg]]). Overijssel, [[Graaf van Rennenberg]], kiest voor het katholicisme en Filips, maar krijgt, na diplomatie van [[Willem van Oranje]] alleen Groningen mee. Begin van een guerrillaoorlog. Friesland kiest definitief voor het Calvinisme. | |||
;april | |||
*[[1 april]] - De "Staatkundige Ordonantiën" van de [[Staten van Holland|Staten van Holland, Zeeland en West-Friesland]] worden van kracht. Ze bevatten een aantal regels van familierecht. Zo wordt het huwelijk in de [[Nederduits Gereformeerde Kerk (later Nederlandse Hervormde Kerk)|Nederduits Gereformeerde Kerk]] door de Staten erkend, maar moeten leden van andere kerkgenootschappen hun huwelijk laten bevestigen voor de magistraat. Deze regeling blijft twee eeuwen van kracht. | |||
*[[6 april|6]] - [[Aardbeving Nauw van Calais 1580|Aardbeving in het Nauw van Calais]] met een sterkte van 6,0 op de [[schaal van Richter]]. | |||
*[[9 april|9]] - De Protestanten veroveren onder leiding van [[Olivier van den Tympel]] de stad [[Mechelen (België)|Mechelen]]. | |||
*[[18 april|18]] - In Amsterdam wordt de katholieke eredienst officieel verboden. | |||
;juni | |||
* [[15 juni|15]] - [[Willem van Oranje]] wordt door [[Antoine Perrenot de Granvelle|kardinaal Granvelle]] op last van de Spaanse [[Filips II van Spanje|Filips II]] in de ban gedaan en er wordt een geldprijs op zijn hoofd gezet. De prins beantwoordt met de ''[[Apologie van Willem van Oranje|Apologie ofte verantwoordinghe van den Prince van Orangien]]'' aan de Staten-Generaal. | |||
* [[17 juni|17]] - Het [[Staatse leger|Staatse]] leger verliest de [[Slag op de Hardenbergerheide]] onder aanvoerder [[Filips van Hohenlohe-Neuenstein]] tegen een Spaans leger onder de Nederlandse verrader [[Maarten Schenk]]. | |||
*[[18 juni|18]] - De staatse troepen moeten het [[Beleg van Groningen (1580)|beleg van Groningen]] staken. Honderden protestanten vluchten naar het oosten. | |||
*[[20 juni|20]] - In Santaren wordt de troonpretendent [[Antonio van Crato]] door het volk naar het stadhuis gevoerd en daar uitgeroepen tot koning van Portugal. Onmiddellijk vallen gereedstaande Spaanse troepen onder aanvoering van de [[Hertog van Alva]] het buurland binnen. | |||
;augustus | |||
* [[25 augustus|25]] - [[Slag bij Alcântara (1580)|Slag om Alcantara]]. Spanje verslaat Portugal. | |||
;september | |||
* [[11 september|11]] - Het [[Klooster van Aduard]] wordt verwoest. | |||
* [[26 september|26]] - [[Francis Drake]] keert met zijn expeditie in Engeland terug, waar Drake wordt geridderd door koningin Elizabeth. | |||
;november | |||
* [[26 november|26]] - Franse rooms-katholieken en Hugenoten sluiten de [[Vrede van Fleix]]. Hiermee komt een eind aan de zevende [[Hugenotenoorlogen|godsdienstoorlog]] in [[Frankrijk]]. | |||
;zonder datum | |||
* De [[Kloosters in Friesland]] worden door de [[Staten van Friesland]] onteigend. | |||
* De kolonie [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] (nu in Argentinië) wordt door de Spanjaarden gesticht. | |||
* Hongersnood in [[Rome (stad)|Rome]]. | |||
== Beeldende kunst == | |||
<gallery> | |||
Bestand:Veronese Allegory of Wisdom and Strength.jpg|''Allegorie van Wijsheid en Kracht'' (ca 1580) [[Paolo Veronese]] | |||
</gallery> | |||
== Bouwkunst == | |||
<gallery> | |||
Bestand:Venice - Ponte delle Guglie.jpg|''Ponte delle Guglie'' Venetië (1580) | |||
Bestand:Callantsoog kerk.jpg|''NH kerk'', Callantsoog (1580) | |||
</gallery> | |||
== Geboren == | |||
;juni | |||
* [[6 juni|6]] - [[Govaert Wendelen]], Vlaams sterrenkundige en priester (overleden [[1667]]) | |||
;Datum onbekend | |||
* [[Dirck Hartog]], Nederlands ontdekkingsreiziger | |||
* [[Peter Minuit]], kolonialist | |||
* [[Frans Hals]], Nederlands kunstschilder | |||
* [[Willebrord Snel van Royen]] (Snellius), Nederlands natuurkundige | |||
== Overleden == | |||
;april | |||
* [[1 april|1]] - [[Alonso Mudarra]] (70 ?), Spaanse componist | |||
;juni | |||
* [[18 juni|18]] - [[Juliana van Stolberg]] (74), echtgenote van [[Willem I van Nassau-Dillenburg|Willem de Rijke]] | |||
;augustus | |||
* [[19 augustus|19]] - [[Andrea Palladio]] (71), Italiaans [[architect]] | |||
* [[30 augustus|30]] - [[Emanuel Filibert van Savoye (1528-1580)|Emanuel Filibert van Savoye]] (52), hertog van Savoye en landvoogd van de Nederlanden | |||
;september | |||
* [[15 september|15]] - [[Gerardus van Turnhout]] (~70), componist uit de [[Franco-Vlaamse School|Nederlandse School]] en [[kapelmeester]] aan het hof van koning [[Filips II van Spanje]] | |||
{{Commonscat|1580}} | |||
[[Categorie:1580]] | |||
[[Categorie:16e eeuw]] | |||
Versie van 21 jul 2013 19:35
| 1580 | ||
| Eeuwen: | 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw | |
| Decennia: | 1570-1579 · 1580-1589 · 1590-1599 | |
| Jaren: | < · 1578 · 1579 · 1580 · 1581 · 1582 · > | |
 Jaartelling in verschillende culturen
| ||
| Ab urbe condita: | 2333 MMCCCXXXIII | |
| Armeense jaartelling: | 1029 ԹՎ ՌԻԹ | |
| Chinese jaartelling: | 4276 – 4277 | |
| Christelijke jaartelling: | 1580 MDLXXX | |
| Ethiopische jaartelling: | 1572 –1573 | |
| Hebreeuwse jaartelling: | 5340 – 5341 | |
| Hindoekalenders: | ||
| - Vikram Samvat | 1635 – 1636 | |
| - Shaka Samvat | 1502 – 1503 | |
| - Kali Yuga | 4681 – 4682 | |
| Iraanse jaartelling: | 958 –959 | |
| Islamitische jaartelling: | 988 – 989 | |
| Maçonnieke jaartelling: | 5579 - 5580 | |
 Dit jaar naar onderwerp
| ||
 Juliaanse kalender van 1580
| ||
Het jaar 1580 is het 80e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
- februari
- 1 - De graaf van Rennenberg tekent de capitulatie van het Blokhuis. De Staten van Friesland en de Stad Leeuwarden nemen het kasteel in bezit.
- maart
- 3 - De graaf van Rennenberg loopt over naar de Spanjaarden (het verraad van Rennenberg). Overijssel, Graaf van Rennenberg, kiest voor het katholicisme en Filips, maar krijgt, na diplomatie van Willem van Oranje alleen Groningen mee. Begin van een guerrillaoorlog. Friesland kiest definitief voor het Calvinisme.
- april
- 1 april - De "Staatkundige Ordonantiën" van de Staten van Holland, Zeeland en West-Friesland worden van kracht. Ze bevatten een aantal regels van familierecht. Zo wordt het huwelijk in de Nederduits Gereformeerde Kerk door de Staten erkend, maar moeten leden van andere kerkgenootschappen hun huwelijk laten bevestigen voor de magistraat. Deze regeling blijft twee eeuwen van kracht.
- 6 - Aardbeving in het Nauw van Calais met een sterkte van 6,0 op de schaal van Richter.
- 9 - De Protestanten veroveren onder leiding van Olivier van den Tympel de stad Mechelen.
- 18 - In Amsterdam wordt de katholieke eredienst officieel verboden.
- juni
- 15 - Willem van Oranje wordt door kardinaal Granvelle op last van de Spaanse Filips II in de ban gedaan en er wordt een geldprijs op zijn hoofd gezet. De prins beantwoordt met de Apologie ofte verantwoordinghe van den Prince van Orangien aan de Staten-Generaal.
- 17 - Het Staatse leger verliest de Slag op de Hardenbergerheide onder aanvoerder Filips van Hohenlohe-Neuenstein tegen een Spaans leger onder de Nederlandse verrader Maarten Schenk.
- 18 - De staatse troepen moeten het beleg van Groningen staken. Honderden protestanten vluchten naar het oosten.
- 20 - In Santaren wordt de troonpretendent Antonio van Crato door het volk naar het stadhuis gevoerd en daar uitgeroepen tot koning van Portugal. Onmiddellijk vallen gereedstaande Spaanse troepen onder aanvoering van de Hertog van Alva het buurland binnen.
- augustus
- 25 - Slag om Alcantara. Spanje verslaat Portugal.
- september
- 11 - Het Klooster van Aduard wordt verwoest.
- 26 - Francis Drake keert met zijn expeditie in Engeland terug, waar Drake wordt geridderd door koningin Elizabeth.
- november
- 26 - Franse rooms-katholieken en Hugenoten sluiten de Vrede van Fleix. Hiermee komt een eind aan de zevende godsdienstoorlog in Frankrijk.
- zonder datum
- De Kloosters in Friesland worden door de Staten van Friesland onteigend.
- De kolonie Buenos Aires (nu in Argentinië) wordt door de Spanjaarden gesticht.
- Hongersnood in Rome.
Beeldende kunst
-
Allegorie van Wijsheid en Kracht (ca 1580) Paolo Veronese
Bouwkunst
-
Ponte delle Guglie Venetië (1580)
-
NH kerk, Callantsoog (1580)
Geboren
- juni
- 6 - Govaert Wendelen, Vlaams sterrenkundige en priester (overleden 1667)
- Datum onbekend
- Dirck Hartog, Nederlands ontdekkingsreiziger
- Peter Minuit, kolonialist
- Frans Hals, Nederlands kunstschilder
- Willebrord Snel van Royen (Snellius), Nederlands natuurkundige
Overleden
- april
- 1 - Alonso Mudarra (70 ?), Spaanse componist
- juni
- 18 - Juliana van Stolberg (74), echtgenote van Willem de Rijke
- augustus
- 19 - Andrea Palladio (71), Italiaans architect
- 30 - Emanuel Filibert van Savoye (52), hertog van Savoye en landvoogd van de Nederlanden
- september
- 15 - Gerardus van Turnhout (~70), componist uit de Nederlandse School en kapelmeester aan het hof van koning Filips II van Spanje
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met 1580 op Wikimedia Commons.