Raphaël Waterschoot

Raphaël Petrus Maria Waterschoot

is op 3 augustus 1890 geboren te Sint-Niklaas, als tweede kind van de Sint-Niklase stadsarchitect August Waterschoot (Sint-Niklaas, 1864-De Panne, 1940) en diens echtgenote Leontina De Kreymer (Sint-Niklaas, 1868-1950). Hij groeit op in een kroostrijk burgergezin: hij heeft zes broers en vijf zussen, geboren in de jaren 1889-1908. Net als zijn vader volgt hij middelbare studies bij de Broeders Hiëronymieten te Sint-Niklaas. Op 6 augustus 1906 krijgt hij zijn einddiploma.  Hij bekwaamt zich in 1906-1912 verder in de plastische kunsten aan de Academie voor Schone Kunsten van zijn geboortestad en behaalt eerste prijzen voor de vakken ‘Tekening naar antieke fragmenten’ (1907), ‘Decoratieschilderen’ (1909) en ‘Boetsering’ (1910). In 1910 start hij een opleiding bouwkunde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen en studeert er af in 1914.  Raphaël Waterschoot wordt na de Duitse inval begin augustus 1914 opgeroepen door de burgerwacht van Sint-Niklaas en neemt met zijn korps tot half oktober 1914 diverse opdrachten op ter ondersteuning van het Belgische leger. Hij maakt nauwgezet aantekeningen over deze chaotische maanden in een oorlogsdagboek, dat hij tot aan de Wapenstilstand in november 1918 blijft stofferen. Van 15 oktober tot 21 november 1914 verblijft hij als vluchteling in Nederland. Bij zijn terugkomst wordt hij net als zijn één jaar oudere broer Leander (Sint-Niklaas, 1889-Deurne, 1974) tewerkgesteld in het architectenbureau van zijn vader. 

Uit Art deco in Sint-Niklaas

, Gent: Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, 1998, p. 33-34 Anthony Demey, “In Raphaëls werken komen pas van 1927 af enkele art-decomotieven voor op heel conventionele gevelschema’s. Zijn ontwerpen zijn in elk geval eenvoudiger van versiering en strakker van opbouw dan die van zijn vader en broer.

Een voorbeeld daarvan is te zien aan de Van Naemenstraat nr. 20, voor Jos. Mertens-De Permentier ontworpen op 8 januari 1931. De bakstenen gevel is vrij eenvoudig met een driezijdige erker op de middenverdieping en drie rechthoekige venstertjes met een V-vormige versiering op de latei, op de bovenverdieping. De deur en het benedenvenster hebben een getrapte boogvorm. Waar dit goed verzorgde huisje vooral mee opvalt, is niet zozeer de architectuur als wel de zeer kleurrijke glas-in-loodramen die op de drie verdiepingen voorkomen.  

Een ensemble van vier rijhuizen aan de Koningin Elisabethlaan nrs. 26-32, op 1 maart 1932 getekend voor fabrikant Ed. Bulteel, sluit stilistisch nauw aan bij de werken van vader en broer. Het schema van een smalle deurtravee en een brede venstertravee met een gebogen erker op de middenverdieping, een balkonnetje met smeedijzeren hekje op de bovenverdieping en een zware, getrapte kroonlijst heeft hij hier overgenomen. 

Voor brouwer E. Stoffijn ontwierp hij op 10 november 1934 een herenhuis aan de Guido Gezellelaan nr. 13. De gevelbekleding met witte machinesteen refereert aan de woning van Frederik Dirken in de Mgr. Stillemanssstraat die vier jaar ouder is. Enkel de poort en de vensters van de benedenverdieping hebben afgeschuinde bovenzijden; al de overige zijn rechthoekig. Ook de erker is eenvoudig rechthoekig en de glas-in-loodramen in alle bovenlichten hebben niet die vlakvullende en fel gekleurde tekening. Toch kan dit als het beste werk van Raphaël Waterschoot beschouwd worden en wellicht ook zijn laatste tijdens het interbellum.”   

Bronnen, noten en/of referenties:

Archief Jean-Marie De Wilde, Merksem: familiearchief Waterschoot-Lentacker;
Stadsarchief Sint-Niklaas, registers burgerlijke stand, 1800-1914;
Leslie Van Eyck, De architectenfamilie Waterschoot te Sint-Niklaas, onuitgegeven licentiaatsverhandeling Universiteit Gent, 1993, 118 p., met bijlagen en fotografische catalogus;
Anthony Demey, Art deco in Sint-Niklaas, Gent: Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, 1998, 64 
Brochure tentoonstelling Sint Niklaas 2015 Piet Van Bouchaute stadsarchivaris tevens coauteur van de tocht van de burgerwacht van Sint Niklaas in 1914

=

Uitgebreid Curriculum === Raphaël Petrus Maria Waterschoot •Geboren op 3 augustus 1890 - Sint-Niklaas •Overleden op 10 april 1962 - Sint-Niklaas , leeftijd bij overlijden: 71 jaar oud

Ouders

•Augustus Clementius Ghislenus Waterschoot 1864-1940 (Stads architect Sint Niklaas) ◦Leontien Mathilde Pauline De Kreymer 1868-1950

Huwelijk en kind

• Gehuwd op 30 augustus 1919 , Sint-Niklaas, met Maria Leonia Lentacker 1890-1968

en hun kind  Alina Augusta Emma Waterschoot 1923 (MIJN MOEDER)

Beroepsverleden:

Studies architect Akademie Sint Niklaas + werkte vermoedelijk bij vader August Waterschoot op het bureel

03-08-1914 tot 14-10-1914 burgerwacht
15-10-1914 tot 21-11-1914 vluchteling Nederland
15-11-1914 tot 22-04-1919 tekenaar bij  vader August Waterschoot (in stadsdienst)
23-04-1919 tot 15-03-1921 employé bij Ministere de l'interieur administration de la milice et de la garde civique
06-03-1921 tot 30-04-1922 Architect bij de  Batiments militaires flandre 
01-05-1922 tot 30-06-1925 Architect bij Architect Duquesnoi Courieres France
1926 tot  1939 zelfstandige architect bijkomend
van 01-01-1931 tot 03-03-1934  Bedrijf Louis Windey en Raphaël Waterschoot ;Aannemers openbare werken (Maatschappij in gezamelijken naam) (faillissement)
14-02-1940 tot 12-05-1940 AFM Zwijndrecht
04-09-1940  tot 30-09-1944 Architect gemeentebestuur Sint Niklaas (benoemd  21-07-1941)
04-10-1944 tot 12-12-1944 geïnterneerd  Sint Niklaas en Lokeren (21-06-1946 buitenvervolgingstelling 07-12-1948 )
05-12-1945 tot 10-04-1962 zelfstandige architect tot op de dag van zijn overlijden  

Woonplaatsen

Sint Niklaas Collegestraat 40

Brussel Kuregemstraat 19
Gent Jan Frans Willemsstraat 4
Courieres Allees des fréres
Courieres Rue Pasteur 6
Sint Niklaas Antwerpsesteenweg 138b
Sint Niklaas Antwerpsesteenweg 144
Sint Niklaas Spoorweglaan 40
Sint Niklaas Kalkstraat 65