Van den Bulck

Betekenis

Vlaamse familienaam verwijzend naar een oude plaatsnaam als blok, bilc of bulc met als gedocumenteerde betekenis een omsloten weiland, hooiland of ingesloten land.

• Uit Nederlandse bron: een bulk is goed grasland dicht bij de woonplaats.
• Uit middeleeuwse Vlaamse bron: een bulk is een oevergrasland.

Wanneer we kijken naar de nog actuele betekenis van bulk als veel of overvloedig (bulken van het geld of vertrouwen) en dat meerdere gekende bulken (goede) stukken land zijn die aan een waterloop liggen, kunnen we wellicht voorzichtig afleiden dat bulken beplante vruchtbare gronden naast een waterloop zijn die overvloedigere opbrengsten produceren dan meer inlandse gronden.

Synoniemen

Van den Bulcke, Vandenbulcke, Van Bulck, Van dem Bulcke, De Bulcke, Van den Bulte(n), Van den Beulcke(e), (van den) Bilcke, Beulcke, (van den) Beulque, (van de) Beuque, Beulques, Bul(c)kaert, Bulkmans, Bolkaer(t)s, Van den Bloke, Van den Block, Blockman.

Varianten

(van) Keersebilck, van Keersbulck, van Keirsbil(c)k, -bilcke, -belck, van Kiersbilck, (van) Keirsbulck, Keirs(e)bilck, Keirsbelik, Keirsebilk, van Kersbikk, Kiersebilck, (van) Kersbulck, van Kesbeulque, van Keirsebinck, van Keisdelck, Kisbilck, Kesbulg, Kisbukk, Verkeersbilc = ‘bilk, blok, omheind stuk waar waterkers groeit’.

De oorsprong van de Duitse familienaam Bulck of Bulk wordt toegeschreven aan het Latijnse woord bubulcus voor een ossendrijver of ossenknecht.

Historische achtergronden

Er is tot op heden geen enkel document gevonden dat deze familie een adellijk verleden had of een wapenschild voerde.

• Het wapenschild dat op de website geni.com bij een aantal leden wordt getoond is dit van de abdij van Zonnebeke en later van de gemeente. Dit wapenschild staat ook op de middeleeuwse kaart van Kortrijk met de wapenschilden van de abdijen uit de omgeving. Mogelijks terug te voeren naar abt Ingelram vander Gracht van de Augustijnenabdij van Zonnebeke. De abt was blijkbaar van adellijke afkomst. Dit eerste spoor van het wapenschild dateert van 1344.

Er wordt eerdere aangenomen dat de middeleeuwse tak actief was in kanaliserings- en waterwerken voor de heren van Komen. De familienamen Van den Bulck en Van den Bulcke lijken oorspronkelijk dialectische varianten uit de gebieden ten oosten van de Schelde Antwerpen en westelijk Oost Vlaanderen te zijn maar we zien in Kessel-Nijlen rond 1567 een familietak die oorspronkelijk Van den Bulcke noemde veranderen naar Van den Bulck (typo of nieuwe cultuur ?).

De oudste historische verwijzing duidt wel op een samenwerking met de Heren van Komen en een afstamming uit wat nu Frans Vlaanderen is. "De heren van Komen hadden sedert de 12e eeuw een burcht in Ruisscheure op de grens tussen Vlaanderen en Artesië (FR=Artois). Voor hun landslieden was er bij de grensrivier een omheinde oeverweide of 'Bulck' afgebakend, die waarschijnlijk reeds sedert de 8e eeuw gold als de wieg van alle kanaalbouw in Europa: hier tussen de Aa en de Leie"

In Kortrijk bekend als 'betalende buitenpoorters' maar niet geregistreerd als handelaars verwant aan de lakennijverheid (1366-1418).

1368 Jhan (van) Kersbelc, Kortrijk.

Oudst gekende stamvader

• 1385 Lier: Lambert Van Den Bulcke

Geografische spreiding

Volgens onbevestigde bronnen zou de oorsprong van de familienaam uitkomstig zijn uit wat nu Frans Vlaanderen is. De familie zou zich geleidelijk noorderlijk hebben verspreid via gebieden rond Komen en Kortrijk tot in Zeeuws-Vlaanderen om vervolgens ook de Schelde over te steken naar het toenmalige Brabant. Eerst nog als Van den Bulcke en later als Van den Bulck zien we een belangrijke tak zich na 1200 verspreiden via Lier, Kessel en Nijlen. Vanaf de 19° eeuw zien we een sterkere aanwezigheid in de stad Antwerpen.

Steden met de hoogste procentuele aanwezigheid

1. Antwerpen
2. Lier
3. Heist-op-den-berg
4. Grobbendonck
5. Nijlen

Landen waar aanwezig

1. Internationaal volgens Geneanet.org Spreidingstabel
2. België volgens familienaam.be Spreidingskaart
   1. 2008 : Van den Bulck = 772 en Van den Bulcke = 536.
   2. 1998 : Van den Bulck = 778 en Van den Bulcke = 559
3. Nederland: 91 volgens een telling in 2007 en voornamelijk in Zeeuws Vlaamse regio's Hulst (19) en Terneuzen (24): details via http://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/
4. Frankrijk kende een tijdelijke imigratie piek in de eerste helft 20ste eeuw. Vermoedelijk een fenomeen veroorzaakt door de wereldoorlogen. In deze periode werden 19 naamgenoten geboren in het department Aisne. In de tweede helft 20ste eeuw noteerde Haute Marne 4 geboorten. Andere tijdsperioden en departementen hebben geen registratie of heel uitzonderlijk 1 of 2.
5. Duitsland : hoewel de volledige naam er niet voorkomt zijn er wel Bulck en Bulk gekend en dit voornamelijk in regios nabij de Belgisch en Nederlandse grens : Herford, Steinfurt en Osnabrück. Voor meer details consulteer https://www.ancestry.de/learn/learningcenters/namedist.aspx?name=Bulk
6. Verenigd Koninkrijk : meerdere bronnen vermelden Van den Bulck in diverse regio's waarbij de oudste in Essex voor Harry Van den Bulck (1901) en Charley Harry Van den Bulck (1903). Details via https://rootsuk.com/

Literaire verwijzingen

De leeuw van Vlaanderen (1838) van Hendrik Conscience verwijst in één van de bewerkingen naar domein Den Bulck waar de Vlaamse legers op weg naar Kortrijk kamp hielden. Het is niet bekend of dit een historisch feit is dan wel een invulling van de auteur. Het domein zelf is ook vandaag nog bekend en gelegen op de westelijke scheldoever tussen Gent en Kortrijk.

Eregraven en monumentale graven

1. Wereldoorlog 1
   1. Jozef Van den Bulck, Korporaal 17° Linie, 08/11/1917, Militaire begraafplaats Oeren-Alveringem, Graf 361
   2. Corneil Van den Bulck, Soldaat 8° Artillerie, 02/11/1917, Militaire begraafplaats Oeren-Alveringem, Graf 344
2. Monumentale graven
   1. Joseph Van den Bulck, Kapper, 23/01/1872-21/04/1913
   2. Egide Van den Bulck, Politiecomissaris Antwerpen
3. Hulpdiensten
   1. Frank Van den Bulck, Brandweer Antwerpen 13/08/1951-06/02/1978 Antwerpen, Schoonselhof, perk E, rij 2, graf 9

Stambomen

1. Geneanet.org
2. Geni.com

Onroerend Erfgoed

1. Goed ter Bulken, Knobbelstraat 81, 8580 Avelgem - Deze plaatsnaam verwijst naar een omsloten stuk land gelegen tegen de Scheebeek. (1416)
2. Heerlijkheid Ten Bulcke, Kasteeldreef 2, Menen - Rekem met vermeldingen vanaf midden 14de eeuw.
3. Kasteel Den Bulck ook gekend als Kasteel van Waasmunster en Kasteeldomein Ortegat.
4. Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulck
5. Resultaten uit Inventaris Onroerend Erfgoed met trefwoord = Bulk

Locaties

Vlaanderen

1. 9750 Zingem
   1. - Kleiputten Grootten-Bulck
   2. - Peeter Bulck
2. 9771 Nokere
   1. den bulck - „een partye lands genompt den bulck inde prochie van Nokere” (1661)
3. 9800 Meigem - Deinze (1768)
   1. Biesbulck - den cleenen Biesbulck, den Middelsten Biesbulck, den grooten Biesbulck
   2. boerenbulckxken
   3. Destelbulck
   4. Lindenbulck
4. 9850 Nevele, landerijen vernoemd vanaf 1500
   1. Sperrebulck
   2. Naectebulck - Nackten Bulck
   3. Tarwen Bulck
   4. Gheynsbulck
   5. Peerdenbulck
   6. Cleynen Beeckebulck
   7. Loocbulcke, Loockbulck, de Leucke
   8. Braembulck
   9. Straten Bulckxken
   10. Grendelbulck
   11. Kerckenbulck - eigendom van de kerk
   12. Oven Bulckxken
   13. het hofgeweebulck
   14. Diverse bulcken met de naam van de respectievelijke eigenaars

Nederland

1. Betuwe
   1. Gemeente Tiel, gelegen aan de Waal in Gelderland Geldersarchief
      1. Avezaath bestaande uit onder andere de blokken (bron 1402 Register Leenaktenboeken Gelre. Kwartier van Nijmegen, p. 327 en 336 )
         1. het Kleine Bulk
         2. het Grote Bulk
2. Bommelerwaard
   1. Aminersooien: Bulk Buikskamp
   2. Delwijnen: Bulk
   3. Driel: Bulk, Hof den Bulk
   4. Gameren: Bulk, Butersbulk
   5. Hedel: Bulk, Biesbulk, Drie morgen bulk, Hoekbulk, Koppenbuik, Zes morgen bulk
   6. Nieuwaal: Bulk.

Straten

1. België
   1. 8930 Menen, Wijk Ten Bulke
   2. 9031 Gent - Drongen, Leysbulckstraat
   3. 9032 Gent - Wonfelgem, Gaverbulk
   4. 9041 Gent - Oostakker, Paardenbulkpad
   5. 9051 Gent - St Denijs W., Surkelbulkstraat
   6. 9052 Gent - Zwijnaarde, Klaasbulkstraat
   7. 9250 Waasmunster, Bulk
   8. 9700 Oudenaarde, Den Bulk, Bulkendreef
   9. 9750 Zingem, Bulkenstraat
   10. 9790 Wortegem-Petegem, Kwadenbulk
   11. 9800 Deinze, Biesbulckstraat, Grijsbulkstraat, Kruisbulckstraat, Houtbulkstraat, Bulkenhof, Mussenbulk, Ginstbulk, Vossenbulk
   12. 9830 Sint-Martens-Latem, Robulken, Gillebulk
   13. 9840 De Pinte, Eekbulk, Ginstbulken, Lindenbulk, Wissenbulk
   14. 9850 Nevele, Wallenbulk
   15. 9870 Zulte, Leybulk-Los
   16. 9880 Aalter, Lobulckstraat, Kattebulkdreef
   17. 9970 Kaprijke, Braembulck
2. Nederland
   1. 5126 PW Gilze (NB), Den Bulk
3. Frankrijk
   1. 59173 Renescure (Ruysscheure), Rue de Beulque

Bronnen

1. heemkundige kring „HET LAND VAN NEVELE”
2. familienaam.be
3. geneanet.org
4. worldnames.publiprofiler.org
5. inventaris.onroerenderfgoed.be
6. Belgisch en Nederlands stratenregister
7. Duits afstammingsregister
8. Over de perceelsnamen van het Nederlandse rivierkleigebied - Betuwe en Bommelerwaard