Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Onzevader: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
== Teksten == | == Teksten == | ||
De oudste teksten van het Onzevader die zijn overgeleverd, zijn in het [[Koinē|Koinè-Grieks]]. In het Nederlandse taalgebied zijn per religieuze stroming andere vertalingen in gebruik. Niet alleen zijn er verschillende protestantse vertalingen, maar ook | De oudste teksten van het Onzevader die zijn overgeleverd, zijn in het [[Koinē|Koinè-Grieks]]. In het Nederlandse taalgebied zijn per religieuze stroming andere vertalingen in gebruik. Niet alleen zijn er verschillende protestantse vertalingen, maar ook gebruikten katholieken in Nederland lang een andere vertaling dan katholieken in Vlaanderen. | ||
=== Koinè-Grieks === | === Koinè-Grieks === | ||
| Regel 30: | Regel 30: | ||
:{{Grieks|καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν,}} | :{{Grieks|καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν,}} | ||
:{{Grieks|ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.}} | :{{Grieks|ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.}} | ||
:{{Grieks|[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας·]}} | :{{Grieks|[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας·]}} | ||
:{{Grieks|ἀμήν.}} | :{{Grieks|ἀμήν.}} | ||
| Regel 46: | Regel 47: | ||
:ke mē isenenkies hemas ies pirasmon, | :ke mē isenenkies hemas ies pirasmon, | ||
:alla ruse hēmas apo toe ponēroe. | :alla ruse hēmas apo toe ponēroe. | ||
:[Hoti soe estien hē basilia ke hē dunamis ke hē doxa ies toes eōnas.] | :[Hoti soe estien hē basilia ke hē dunamis ke hē doxa ies toes eōnas.] | ||
:Amēn. | :Amēn. | ||
| Regel 60: | Regel 62: | ||
:ke mie isenenkies iemaas ies pirasmon, | :ke mie isenenkies iemaas ies pirasmon, | ||
:alla riese iemaas apo doe ponieroe. | :alla riese iemaas apo doe ponieroe. | ||
:[odi soe esdin ie vasiliea, ke ie dhinamis, ke ie dhoxa ies does eonas.] | :[odi soe esdin ie vasiliea, ke ie dhinamis, ke ie dhoxa ies does eonas.] | ||
:Amien. | :Amien. | ||
| Regel 76: | Regel 79: | ||
:Et ne nos inducas in tentationem: | :Et ne nos inducas in tentationem: | ||
:Sed libera nos a malo. | :Sed libera nos a malo. | ||
:Quia tuum est regnum, | :Quia tuum est regnum, | ||
:Et potestas, | :Et potestas, | ||
:Et gloria in saecula. Amen | :Et gloria in saecula. | ||
:Amen | |||
| Kolom2= | | Kolom2= | ||
=== | }} | ||
:Onze Vader | === Nieuwe vertaling === | ||
: | Zoals vanaf november 2016 gebruikt wordt in de Nederlandstalige kerkprovincies van de Rooms-Katholieke Kerk. | ||
: | :Onze Vader, die in de hemel zijt, | ||
: | :uw naam worde geheiligd, | ||
: | :uw rijk kome, | ||
:Geef ons heden ons dagelijks brood | :uw wil geschiede | ||
:op aarde zoals in de hemel. | |||
:Geef ons heden ons dagelijks brood | |||
:en vergeef ons onze schulden, | :en vergeef ons onze schulden, | ||
: | :zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren, | ||
:en | :en breng ons niet in beproeving | ||
:maar verlos ons van | :maar verlos ons van het kwade. | ||
:Amen. | :Amen. | ||
Deze versie werd in 2014 gekozen door een daarvoor benoemde commissie, en werd van kracht in de liturgie vanaf de eerste zondag van de advent in 2016, namelijk 27 november 2016. Voor die datum werden er in de Katholieke Kerk in Vlaanderen en Nederland twee verschillende vertalingen van het onzevader gebruikt.<ref>[http://www.kerknet.be/admin/files/assets/documenten/2014_09_11_Onzevader_toelichting_mgr_De_Kesel_DEFINITIEF.pdf Toelichting door Mgr. De Kesel</ref> Kerknet.be | |||
{{Kolommen | {{Kolommen | ||
| Kolom1= | | Kolom1= | ||
| Regel 108: | Regel 115: | ||
:En leid ons niet in bekoring, | :En leid ons niet in bekoring, | ||
:maar verlos ons van het kwade. | :maar verlos ons van het kwade. | ||
:(Want van u is het Koninkrijk, | :(Want van u is het Koninkrijk, | ||
:en de kracht | :en de kracht | ||
| Regel 131: | Regel 139: | ||
:Amen. | :Amen. | ||
}} | }} | ||
==In Nederlandstalige Bijbelvertalingen== | |||
{{Kolommen | {{Kolommen | ||
| Kolom1= | | Kolom1= | ||
=== Nieuwe Bijbelvertaling === | === Nieuwe Bijbelvertaling === | ||
| Kolom2= | |||
=== Vertaling volgens<br>het Nederlands Bijbelgenootschap === | |||
(vaak gebruikt in de protestantse liturgie) | |||
}} | |||
{{Kolommen | |||
| Kolom1= | |||
:Onze Vader in de hemel, | :Onze Vader in de hemel, | ||
:laat uw naam geheiligd worden, | :laat uw naam geheiligd worden, | ||
| Regel 146: | Regel 161: | ||
:En breng ons niet in beproeving, | :En breng ons niet in beproeving, | ||
:maar red ons uit de greep van het kwaad. | :maar red ons uit de greep van het kwaad. | ||
:[Want aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid.] | :[Want aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid.] | ||
:Amen. | :Amen. | ||
| Kolom2= | | Kolom2= | ||
:Onze Vader Die in de Hemelen zijt, | |||
:Vader | :Uw Naam worde geheiligd; | ||
:geheiligd | :Uw Koninkrijk kome; | ||
:kome | :Uw wil geschiede, | ||
:geschiede | :gelijk in de Hemel als op de aarde. | ||
: | :Geef ons heden ons dagelijks brood; | ||
:ons | |||
:en vergeef ons onze schulden, | :en vergeef ons onze schulden, | ||
: | :gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren; | ||
:en leid ons niet in verzoeking, | |||
:en | :maar verlos ons van de Boze. | ||
:maar | |||
:Want van U is het Koninkrijk | |||
:en de kracht en de heerlijkheid | |||
:tot in eeuwigheid. | |||
:Amen. | |||
}} | }} | ||
{{kolommen | {{kolommen | ||
| Regel 176: | Regel 194: | ||
:Want Uw is het Koninkrijk, en de kracht, en de heerlijkheid, in der eeuwigheid, amen. | :Want Uw is het Koninkrijk, en de kracht, en de heerlijkheid, in der eeuwigheid, amen. | ||
| Kolom2= | | Kolom2= | ||
=== | === Naardense Bijbel === | ||
: | :Vader over ons in de hemelen, | ||
: | :geheiligd worde uw naam; | ||
: | :kome úw koninkrijk, | ||
: | :geschiede úw wil | ||
: | :als in de hemel ook op de aarde, | ||
: | :ons nodige brood, | ||
:zoals ook | :geef ons dat vandaag; | ||
: | :en vergeef ons onze schulden, | ||
:maar | :zoals wij ook vergeven hebben | ||
:wie ons iets schuldig zijn; | |||
:en breng ons niet in beproeving, | |||
:maar ontruk ons aan het boze! | |||
}} | }} | ||
| Regel 205: | Regel 223: | ||
| Kolom2= | | Kolom2= | ||
===Bijbel in Gewone Taal=== | |||
:Onze Vader in de hemel, | |||
:Laat iedereen u eren. | |||
:Laat uw nieuwe wereld komen. | |||
:Laat op aarde uw wil gedaan worden, | |||
:net zoals dag in de hemel gebeurt. | |||
:Geef ons vandaag het eten dat we nodig hebben. | |||
:En vergeef ons wat we fout gedaan hebben, | |||
:want wij hebben ook andere mensen hun fouten vergeven. | |||
:Help ons om nooit tegen u te kiezen. | |||
:En bescherm ons tegen de macht van het kwaad. | |||
:[Want u bent koning, | |||
:u regeert met grote macht, | |||
:voor altijd. Amen.] | |||
}} | }} | ||
=== Oecumenische tekst (Raad van Kerken) === | |||
:Onze Vader die in de hemel zijt, | |||
:Uw naam worde geheiligd. | |||
:Uw koninkrijk kome. | |||
:Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel. | |||
:Geef ons heden ons dagelijks brood. | |||
:En vergeef ons onze schulden | |||
:zoals ook wij onze schuldenaars vergeven. | |||
:En leid ons niet in verzoeking, | |||
:maar verlos ons van de boze. | |||
:Want van U is het koninkrijk | |||
:en de kracht en de heerlijkheid | |||
:in eeuwigheid. Amen. | |||
==Gebruik== | ==Gebruik== | ||
Versie van 10 dec 2016 12:16
Het Onzevader of Paternoster is een christelijk gebed gericht aan God.
De Woordenlijst van de Nederlandse taal vermeldt 'Onzevader' als officiële spelling maar in de katholieke, orthodoxe en protestantse traditie is Onze Vader gebruikelijker. Het wordt ook het Gebed des Heren genoemd en is een van de bekendste gebeden in de Kerk. Ook de benaming het Modelgebed is in gebruik.[1] Onder andere de Getuigen van Jehovah noemen het zo, maar gebruiken dit gebed niet als een ritueel in hun gebeden.
Herkomst
Volgens het evangelie heeft Jezus Christus het zelf aan zijn volgelingen geleerd. In de Bijbel is het gebed te vinden in Mattheüs 6:9-13 (NBV) en een iets kortere versie in Lucas 11:2-4 (NBV). Sommige handschriften van Lucas zijn wat langer, kennelijk uitgebreid aan de hand van Mattheus (zie de voetnoot in de NBV). De hieronder staande weergaven gaan uit van de langere versie.
Volgens rabbijn Aron Mendes Chumaceiro valt uit de inhoud de Joodse oorsprong van het Onze Vader op te maken. Het eerste vers is gedeeltelijk Jesaja 63:15-16; Ezechiël 36:23 en Ezechiël 38:23, het tweede vers Obadja 1:21 en 1Sam 3:18, het derde vers uit Spreuken 30:8, het vierde vers uit Sirach 28:2. Het vers "en leid ons niet in verzoeking" staat niet in het Oude Testament, want "het denkbeeld, dat God een mens in verzoeking brengt, druist tegen de volmaakte rechtvaardigheid en liefde van God in", aldus Chumaceiro. "Verlos ons van den boze" komt uit Psalm 119:133. Het slot is woordelijk uit 1Kron 29:11.[2]
Het Onze Vader vertoont overeenkomsten met het kaddisj, een van de belangrijkse joodse gebeden. Ook in het kaddisj bidt men voor de heiliging van Gods naam en om zijn koninkrijk:
- Moge zijn grote naam verheven en geheiligd worden
- in de wereld die hij geschapen heeft naar zijn wil.
- Moge zijn koninkrijk erkend worden in uw leven en in uw dagen
- …
Teksten
De oudste teksten van het Onzevader die zijn overgeleverd, zijn in het Koinè-Grieks. In het Nederlandse taalgebied zijn per religieuze stroming andere vertalingen in gebruik. Niet alleen zijn er verschillende protestantse vertalingen, maar ook gebruikten katholieken in Nederland lang een andere vertaling dan katholieken in Vlaanderen.
Koinè-Grieks
- Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
- ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου·
- ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου·
- γενηθήτω τὸ θέλημά σου,
- ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς·
- τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·
- καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφελήματα ἡμῶν,
- ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν·
- καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν,
- ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.
- [Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας·]
- ἀμήν.
Nieuwe vertaling
Zoals vanaf november 2016 gebruikt wordt in de Nederlandstalige kerkprovincies van de Rooms-Katholieke Kerk.
- Onze Vader, die in de hemel zijt,
- uw naam worde geheiligd,
- uw rijk kome,
- uw wil geschiede
- op aarde zoals in de hemel.
- Geef ons heden ons dagelijks brood
- en vergeef ons onze schulden,
- zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren,
- en breng ons niet in beproeving
- maar verlos ons van het kwade.
- Amen.
Deze versie werd in 2014 gekozen door een daarvoor benoemde commissie, en werd van kracht in de liturgie vanaf de eerste zondag van de advent in 2016, namelijk 27 november 2016. Voor die datum werden er in de Katholieke Kerk in Vlaanderen en Nederland twee verschillende vertalingen van het onzevader gebruikt.[5] Kerknet.be
In Nederlandstalige Bijbelvertalingen
Oecumenische tekst (Raad van Kerken)
- Onze Vader die in de hemel zijt,
- Uw naam worde geheiligd.
- Uw koninkrijk kome.
- Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel.
- Geef ons heden ons dagelijks brood.
- En vergeef ons onze schulden
- zoals ook wij onze schuldenaars vergeven.
- En leid ons niet in verzoeking,
- maar verlos ons van de boze.
- Want van U is het koninkrijk
- en de kracht en de heerlijkheid
- in eeuwigheid. Amen.
Gebruik
Verschillen tussen protestanten en rooms-katholieken
In het Onzevader, zoals gebruikt door de protestanten, komen alle drie de onderdelen van een gebed terug, in de katholieke versie zijn de verschillen: bekoring i.p.v. verzoeking en kwade i.p.v. boze:
- Dankgebed: Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome, Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel.
- Smeekgebed (litanie): Geef ons heden ons dagelijks brood. En vergeef ons onze schulden zoals ook wij onze schuldenaars vergeven. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze.
- Belijdend gebed: Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid.
De slotwoorden Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid ontbreken in de oudste handschriften van het evangelie van Mattheus. In de katholieke misviering volgens de Novus Ordo Missae sluit de priester het gebed af met het embolisme.
Embolisme
Orthodoxe Kerk
In de Orthodoxe Kerk wordt de doxologie nooit uitgesproken door de gelovigen. Deze wordt altijd gedaan door de priester. In de Griekse traditie gebruikt men bij het afwezig zijn van de priester: Door de gebeden van onze Heilige Vaders, Heer Jezus Christus Onze God ontferm U over ons, Amen.
Externe link
- Het Onzevader in 1662 talen en dialecten.
- Mattheüs 6:9-13 Het Onzevader in Nederlandse bijbelvertalingen]
(en) Lord’s Prayer, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: 
)
(en) Lord’s Prayer, The, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: )
(en) Lord’s Prayer, The, in: ISBE, J. Orr, ed., Chicago, Howard-Severance Company, 1915. (vertaal via: )
(nl) Onzevader op Wikisource
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Pater noster op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Modelgebed op Allaboutprayer.org
- º Aron Mendes Chumaceiro, Verdediging is geen aanval, p. 121-122
- º Deze tekst is getranslitereerd vanuit het Koinè-Grieks zoals dit volgens een reconstructie in de eerste en tweede eeuw na Christus werd uitgesproken. De e staat voor een korte e-klank, de ē voor een lange ee of è-klank. De o staat voor een korte o-klank (omicron), de ō betekent een lange o (omega). De th wordt zoals een Engelse th uitgesproken.
- º Ook deze tekst is getranslitereerd vanuit het Koinè-Grieks, maar geeft in een Nederlandse spelling weer hoe dit in Nieuwgriekse uitspraak klinkt, bijvoorbeeld zoals het in de Griekse kerk wordt gebruikt. Verschillende klanken zijn een i of ie geworden. De t wordt zachter uitgesproken (zoals een d), en de d wordt wat aangeblazen (dh), vergelijkbaar met de Engelse th. Verschil tussen de omicron en de omega valt in de uitspraak niet meer op. Een s wordt ook steeds als s uitgesproken, niet als z.
- º [http://www.kerknet.be/admin/files/assets/documenten/2014_09_11_Onzevader_toelichting_mgr_De_Kesel_DEFINITIEF.pdf Toelichting door Mgr. De Kesel
- Neil Douglas-Klotz, Gebeden van de Kosmos, Meditaties over de Aramese woorden van Jezus, 1995, East-West Publications, Den Haag, ISBN 90-5340-040-0
- Nederlandse vertaling (rooms-katholiek) bisdom van ’s-Hertogenbosch