Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Claude Goudimel: verschil tussen versies
(+) |
(toevoegingen uit http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Claude_Goudimel&oldid=583805264) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Claude Goudimel''' ( | '''Claude Goudimel''' (geboren omstreeks 1500 te Vaison bij [[Avignon]] of waarschijnlijk te [[Besançon]] in [[Franche-Comté]] omstreeks 1514 tot 1520; en overleden te [[Lyon]] op 24 augustus of tussen 28 en 31 augustus 1572) was een Frans componist, muziekuitgever en muziektheoreticus uit de [[renaissance]]tijd. Hij componeerde een aantal melodieën van het [[Geneefse Psalter]]. | ||
Goudimel was koordirigent bij Besançon. | Goudimel was koordirigent bij Besançon. Veel van zijn leven is niet bekend, tot hij omstreeks 1549 naar Parijs kwam, waar hij aan de Universiteit studeerde en zijn eerste twee muziekstukken publiceerde. In de vroege jaren 1550 werkte hij samen met de drukker Nicolas Du Chemin, terwijl hij mogelijk nog tot 1555 aan de Parijse Universiteit studeerde. Tegen 1555 was hij Du Moulins partner in de uitgeverij. | ||
Van 1557 tot 1567 woonde hij te Metz in de entourage van de maarschalk van Vieilleville, die de protestanten gunstig gezind was. Rond 1560 werd Goudimel een calvinist. | Van 1557 tot 1567 woonde hij te [[Metz]] in de entourage van de maarschalk van Vieilleville, die de protestanten gunstig gezind was. Rond 1560 werd Goudimel een [[hugenoten|hugenoot]] (Frans calvinist). Toen hij de katholieke kerk verliet had hij reeds een „ex octo modis” (vijfstemmig) [[Magnificat]] en vier missen gecomponeerd. | ||
Wegens de toenemende vijandigheid van het stadsbestuur tegen de protestanten tijdens de godsdienstoorlogen, verliet hij Metz. HIj trok naar zijn vermoedelijke geboorteplaats Besançon, en verhuisde later naar [[Lyon]]. Daar werd hij tijdens een periode van ziekte verrast door de [[Bartholomeüsnacht]]. Zoals de meeste van de protestantse inwoners van Lyon werd hij vermoord. Zijn lichaam werd in de [[Rhône]] gedumpt. | |||
== Werken == | == Werken == | ||
Goudimel is vooral bekend gebleven door zijn in 1565 gepubliceerde toonzetting van het [[Geneefse Psalter]], een metrische vertaling van de Psalmen door [[Clément Marot]] en [[Théodore de Bèze]]. | Goudimel is vooral bekend gebleven door zijn in 1565 gepubliceerde toonzetting van het [[Geneefse Psalter]], een metrische vertaling van de Psalmen door [[Clément Marot]] en [[Théodore de Bèze]]. In één van zijn vier complete edities zet hij, in tegenstelling tot andere toonzettingen uit die periode, de melodie in de [[bovenstem (psalmberijming)|bovenste stem]], een methode die tot op heden wordt gebruikt in kerkgezangen. | ||
Naast de muziek voor de psalmberijming publiceerde hij Missen, [[Motette]]n, muziek voor de Oden van Horatius, en een respectabel aantal [[chanson]]s, waarvan een deel samen met gelijkaardige werken van [[Orlando di Lasso]] in 1574 te Lyon verschenen in een verzameling met de titel ''La fleur des chansons''. Deze stammen bijna allemaal uit de periode voor hij tot het protestantisme overging. | Het Psalter verscheen acht jaar later met een Duitse vertaling van [[Ambrosius Lobwasser]] te [[Leipzig]] en werd in Duitsland even graag gebruikt als in Frankrijk. Uit het voorwoord van dit werk blijkt dat Goudimel de melodieën niet zelf componeerde, maar ze had overgenomen en bewerkt. | ||
Naast de muziek voor de psalmberijming publiceerde hij Missen, [[Motette]]n, muziek voor de Oden van Horatius, en een respectabel aantal wereldlijke [[chanson]]s, waarvan een deel samen met gelijkaardige werken van [[Orlando di Lasso]] in 1574 te Lyon verschenen in een verzameling met de titel ''La fleur des chansons''. Deze stammen bijna allemaal uit de periode voor hij tot het protestantisme overging. | |||
Zijn stijl neigt naar [[homofonie]], en hij maakt gebruikt van [[syncope (mmuziek)|syncopen]] om variatie te brengen, vooral in de wereldlijke chansons. | |||
==Weblinks== | ==Weblinks== | ||
Versie van 14 dec 2013 13:16
Claude Goudimel (geboren omstreeks 1500 te Vaison bij Avignon of waarschijnlijk te Besançon in Franche-Comté omstreeks 1514 tot 1520; en overleden te Lyon op 24 augustus of tussen 28 en 31 augustus 1572) was een Frans componist, muziekuitgever en muziektheoreticus uit de renaissancetijd. Hij componeerde een aantal melodieën van het Geneefse Psalter.
Goudimel was koordirigent bij Besançon. Veel van zijn leven is niet bekend, tot hij omstreeks 1549 naar Parijs kwam, waar hij aan de Universiteit studeerde en zijn eerste twee muziekstukken publiceerde. In de vroege jaren 1550 werkte hij samen met de drukker Nicolas Du Chemin, terwijl hij mogelijk nog tot 1555 aan de Parijse Universiteit studeerde. Tegen 1555 was hij Du Moulins partner in de uitgeverij.
Van 1557 tot 1567 woonde hij te Metz in de entourage van de maarschalk van Vieilleville, die de protestanten gunstig gezind was. Rond 1560 werd Goudimel een hugenoot (Frans calvinist). Toen hij de katholieke kerk verliet had hij reeds een „ex octo modis” (vijfstemmig) Magnificat en vier missen gecomponeerd.
Wegens de toenemende vijandigheid van het stadsbestuur tegen de protestanten tijdens de godsdienstoorlogen, verliet hij Metz. HIj trok naar zijn vermoedelijke geboorteplaats Besançon, en verhuisde later naar Lyon. Daar werd hij tijdens een periode van ziekte verrast door de Bartholomeüsnacht. Zoals de meeste van de protestantse inwoners van Lyon werd hij vermoord. Zijn lichaam werd in de Rhône gedumpt.
Werken
Goudimel is vooral bekend gebleven door zijn in 1565 gepubliceerde toonzetting van het Geneefse Psalter, een metrische vertaling van de Psalmen door Clément Marot en Théodore de Bèze. In één van zijn vier complete edities zet hij, in tegenstelling tot andere toonzettingen uit die periode, de melodie in de bovenste stem, een methode die tot op heden wordt gebruikt in kerkgezangen.
Het Psalter verscheen acht jaar later met een Duitse vertaling van Ambrosius Lobwasser te Leipzig en werd in Duitsland even graag gebruikt als in Frankrijk. Uit het voorwoord van dit werk blijkt dat Goudimel de melodieën niet zelf componeerde, maar ze had overgenomen en bewerkt.
Naast de muziek voor de psalmberijming publiceerde hij Missen, Motetten, muziek voor de Oden van Horatius, en een respectabel aantal wereldlijke chansons, waarvan een deel samen met gelijkaardige werken van Orlando di Lasso in 1574 te Lyon verschenen in een verzameling met de titel La fleur des chansons. Deze stammen bijna allemaal uit de periode voor hij tot het protestantisme overging.
Zijn stijl neigt naar homofonie, en hij maakt gebruikt van syncopen om variatie te brengen, vooral in de wereldlijke chansons.
Weblinks
- Muziek van Claude Goudimel in de ChoralWiki
- Composities van Claude Goudimel op het International Music Score Library Project
- The Genevan Psalter Resource Center