Wim Rietdijk

Dr. Cornelis Willem (Wim) Rietdijk (1927) is theoretisch fysicus, wiskundige, publicist en vrijdenker.

Internationaal staat hij bekend als verdediger van het determinisme. Dit is onder meer gebaseerd op zijn artikel "A rigorous proof of determinism derived from the special theory of relativity", dat in 1966 is verschenen in het vooraanstaande Amerikaanse tijdschrift Philosophy of Science. Rietdijks argumentatie is opgenomen in alle standaardboeken over ruimte en tijd en hij geldt als een veel geciteerde Nederlandse wiskundige. Rietdijk gaat, samen met o.a. de Amerikaanse wiskundige Hilary Putnam, uit van een vierdimensionele werkelijkheid waarin tijd een in het verleden en toekomst bestaande realiteit is. De wiskundige Roger Penrose heeft een uitbreiding gegeven aan het werk van Rietdijk.

Rietdijk: ‘De werkelijkheid bestaat uit realistische gebeurtenissen die afmetingen hebben, dimensies. En dat in vier richtingen, waarbij die van de tijd net zo reëel is als de lengte of breedte of hoogte: in realistische zin is de wereld dus vierdimensionaal. En afzonderlijke gebeurtenissen hebben ook deze vier dimensies. Dit betekent dat de toekomst er ‘al’ is en het verleden nog bestaat.’ (Uit: Einsteins God dobbelt niet. (2012)

Rietdijk verwierf in kleine kring naam als auteur van cultureel- en sociaalfilosofische geschriften. Zijn werk wordt gekenmerkt door een sterke nadruk op de idealen van de Verlichting, en in het bijzonder de mogelijkheden van de toepassing van wetenschappelijke kennis op maatschappelijke vraagstukken en een strengrationele aanpak van problemen. Daarbij hanteert hij een utilistische moraal, en is hij een tegenstander van het postmodernisme en bijbehorend relativisme. Een ander belangrijk thema is de identificatie van irrationele krachten in de maatschappij die vooruitgang en verbetering in de weg staan.

Door zijn radicale benadering hebben zijn redeneringen soms verstrekkende consequenties die vaak grote weerstand oproepen, zo niet vijandigheid. Dit is bijvoorbeeld het geval met zijn standpunten over eugenetica en het euthanaseren van ernstig gehandicapte kinderen.

In 1999 kwam Rietdijk in opspraak nadat de Gehandicaptenraad aangifte tegen hem deed wegens discriminatie. Het openbaar ministerie besloot uiteindelijk om niet tot vervolging over te gaan omdat Rietdijk zijn uitspraken had gedaan binnen de context van een filosofisch debat.

Bibliografie

• Vooruitgang, cultuur en maatschappij. Met een gedetailleerde behandeling van enige libidineuze problemen (1959)
• C.W. Rietdijk, A rigorous proof of determinism derived from the Special Theory of Relativity; Philosophy of Science, Vol. 33, (1966), p. 341.
• Een filosofie voor het cybernetisch-biotechnische tijdperk (1967)
• De contrarevolutie tegen de rede, volume 1 (1975)
• C.W. Rietdijk, Special Relativity and determinism; Philosophy of Science, Vol. 43, (1976), p. 598.
• De contrarevolutie tegen de rede, volume 2 (1977)
• C.W. Rietdijk, Proof of a retroactive influence; Foundations of Physics, Vol. 8, (1978), p. 615.
• C.W. Rietdijk, A microrealistic explanation of fundamental quantum phenomena; Foundations of Physics, Vol. 10, (1980), p. 403
• C.W. Rietdijk, Another proof that the future can influence the present; Foundations of Physics, Vol. 11, (1981), p. 783.
• C.W. Rietdijk, On the four-dimensional character of micro-physical phenomena; in S. Diner et al. (Eds): The wave-particle dualism, Reidel Publ. Comp., (1984), p. 433.
• C.W. Rietdijk, The world is realistically four-dimensional, waves contain information embodied by particles codedly, and microphysics allows understandable models, parts I and II; Annales de la Fondation Louis de Broglie, Vol. 13, (1988), pp. 141 and 299.
• Experimenten met God (1989)
• C.W. Rietdijk, A largely classical experiment demonstrating retroaction; Annales de la Fondation Louis de Broglie, Vol. 16, (1991), p. 91.
• The Scientifization of Culture (1994) (met een voorwoord door Hans Eysenck)
• Wetenschap als bevrijding (1997)
• C.W. Rietdijk, How do hidden variables fit in natural law?; Physics Essays, Vol. 16, (2003), p. 43.
• C.W. Rietdijk, Consciousness and the coherence of natural law; Physics Essays, Vol. 19, (2006), p. 200.
• C.W. Rietdijk, Four-dimensional reality and determinism; an answer to Stein; in V.Petkov: Relativity and the dimensionality of the world (Springer, 2007).
• C.W. Rietdijk, Ontologically three-dimensional reality violates experiment; will appear in Physics Essays, Vol. 23, No. 3, Sept. (2010).
• Einsteins God dobbelt niet. Over het denken van Wim Rietdijk. Jan van Friesland (red) (2012)

Externe links

• A rigorous proof of determinism derived from the special theory of relativity
• The Scientifization of Culture – website van Wim Rietdijk
• Interview met Wim Rietdijk
• Interview met Wim Rietdijk in Filosofie Magazine
• * Artikel over Wim Rietdijk in Groene Amsterdammer
• De Gehandicaptenraad vs Rietdijk
• Recensie van prof. dr. Dennis Dieks inzake Einsteins God dobbelt niet
• Repliek Rietdijk
• Zie: Rietdijk-Putnam argument
• Stanford encyclopedia of philosophy Zie: 3. The Special Theory of Relativity