Nederlands Palestina Komitee

Het Nederlands Palestina Komitee (NPK) is een comité, formeel een stichting, dat werd opgericht op 15 mei 1969. Het ziet zichzelf als „onderdeel van een mondiale beweging tegen uitbuiting, onderdrukking, discriminatie en racisme”, wat zich uit in het streven naar versterking van de solidariteit met de Palestijnen. De organisatie wordt geleid door vrijwilligers.

Doelstelling

Het NPK streeft in zijn doelstelling naar duurzame en rechtvaardige vrede tussen de bewoners van Israël en Palestina wat volgens het NPK alleen mogelijk kan zijn wanneer alle huidige bewoners van Israël, de Westelijke Jordaanoever en de Strook van Gaza, alsmede de Palestijnse vluchtelingen over gelijke rechten beschikken binnen genoemde gebieden. Vanuit die visie bestrijdt het NPK de Israëlische politiek in de regio Palestina, die de systematische kolonisatie en verdrijving van de autochtone Palestijnse bevolking impliceert. Het NPK veroordeelt elke poging om buiten de Palestijnen om over hun toekomst te beslissen en onderschrijft het uitgangspunt dat alle Palestijnen – binnen en buiten Palestina – een stem moeten hebben in de besluitvorming over zaken die hun welzijn en hun toekomst raken. Met deze doelstelling lijkt het NPK afstand genomen te hebben van een eerder standpunt, waarin het recht op zelfbeschikking van de Palestijnen centraal stond.

Geschiedenis

Bekende personen die bij de oprichting in 1969 betrokken en verbonden waren aan het NPK zijn onder meer: Piet Nak (oprichter), Mahmoud Rabbani, (oprichter)Kees Wagtendonk (oprichter) en Bertus Hendriks (voorzitter 1970-1978) Eerste voorzitter was Lucas Grollenberg. Het NPK was met name actief in de jaren zeventig en begin jaren tachtig. Sinds de Oslo-akkoorden had het comité te maken met een sterke terugloop in aanhang en aandacht, waardoor een in 2001 opnieuw afgekondigde boycot van Israëlische producten niet van de grond kwam.

Het standpunt van het NPK in 1969

Het doel van het comité is om ’begrip te kweken voor de situatie van de Palestijnse Arabieren, die in 1948 en 1967 hun huizen, bezittingen en velden in angst of onder dwang hebben verlaten en sindsdien niet daarheen hebben kunnen terugkeren. In juli van dat jaar enige weken na de oprichting reisde een delegatie van het NPK waaronder Piet Nak, pater Jan van Eupen, voorzitter van een kleine politieke partij, de PPR (Amsterdam), Wim Bartels, Bertus Hendriks namens de ASVA en Kees Wagtendonk op uitnodiging en kosten van de Arabische Liga naar Egypte, Jordanië, Syrië en Libanon. Na terugkomst nam het NPK de standpunten van de PLO over zoals deze was omschreven in haar handvest. Daarin staat dat de PLO als doel de vernietiging van de staat Israël nastreeft [art 15], en dat alleen Joden die inwoners waren van Palestina tot aan het begin van de zionistische invasie worden beschouwd als Palestijnen [art 6]. Wat betreft de omgang van het NPK met de standpunten van het PLO is de opmerking van Wietske Miedema, NPK-bestuurster van het eerste uur belangrijk: ’Al die aanslagen die ze pleegden, daar moest je telkens weer iets op verzinnen. Dan vertelde je maar weer wat je allemaal in de vluchtelingenkampen had gezien, hoe de mensen daar leden’. Daarnaast was het volgens Miedema zo dat de Palestijnen vaak tegen het NPK logen: ’Als je over de slachting in 1970 onder de Palestijnse vluchtelingen in Jordanië begon, ontkenden ze dat gewoon.’ Hendriks en Miedema hebben over dat soort zaken beide een keer ruzie met de leider van PLO, Yasser Arafat gehad.

Ideologische classificatie Israël

Op 14 mei 1970 organiseerde de ASVA onder leiding van Bertus Hendriks een Midden-Oosten congres, met als uitgangspunt, fundamentele lacunes in de informatie op te heffen. Het congres was volledig bewust eenzijdig opgezet. De ASVA zei hierover: „Ons congres is eenzijdig! Wij hebben van het begin onze opzet duidelijk naar voren gebracht: gezien de bestaande en door niemand te loochenen eenzijdigheid in Nederland achten wij het voor een zinvolle discussie op het slotforum met voor- en tegenstanders nodig dat in de eerste dagen van ons congres een aantal fundamentele lacunes in de informatie worden opgevuld.” De eindconclusie werd door de media uitgelegd als: „Zionisme is een territoriaal kolonialisme, vertegenwoordigd door de staat Israël en in stand gehouden door het westerse neo-imperialisme die moet verdwijnen of dezioniseren.’ Alle Palestijnen moeten, indien zij dit wensen, kunnen terugkeren; Israël mag geen joodse staat meer zijn en moet zich volkomen losmaken van zijn banden met het imperialisme en het wereld-jodendom.”

Verdacht van terrorisme

Begin jaren ’70 werden twee Nederlandse meisjes aan de grens van Israël gepakt met een recept voor een bom. Ze verdwenen voor twee maanden in de cel. De Leidse studentes Margot Heijnsbroek, Paula Witkam en Wim Thierens, een medelid van de aan het Nederlands Palestina Komitee verbonden Palestinawerkgroep, werden enige tijd in Israël vastgehouden. Paula heeft een brief van de Palestijnse familie van Thierens meegekregen waarin met onzichtbare inkt een blauwdruk voor het maken van een bom staat beschreven.

Subsidie

In 1975 en 1980 wees de overheid subsidieaanvragen van het NPK af, omdat de standpunten van het NPK door de kamerleden als te controversieel werden beschouwd.

Libanon-oorlog

Gedurende de Libanon-oorlog die, met heftige en minder heftige momenten, duurde tot en met 1990, deed het NPK regelmatig verslag van de strijd. Kenmerkend voor dit verslag was dat van aanslagen vanuit de Palestijnse groeperingen geen melding werd gemaakt. Dat de gemoederen rondom het Midden-Oosten in Nederland hoog opliepen bleek wel uit het feit dat er tijdens een demonstratie van het NPK in 1982 tegen de inval van Israël in Libanon een bommelding werd gedaan in het kantoor van de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al. Later bleek het echter om een nepbom te gaan. Veel serieuzer was de brandstichting op het hoofdkantoor van het NPK in Amsterdam. De gehele inboedel ging daarbij in vlammen op.

Het NPK maakt deel uit van het Europese Palestina solidariteits netwerk ECCP (European Coordination of Committees and Associations for Palestine). Het Komitee levert een actieve bijdrage aan de mondiale BDS-campagnes tegen wat binnen deze beweging de Israëlische overheersing en apartheidspolitiek ten aanzien van het Palestijnse volk wordt genoemd.

Publicaties

Sinds 1986 wordt het tijdschrift Soemoed (vastberadenheid) uitgegeven, als opvolger van de Nieuwsbrief van het NPK. Ook worden er periodiek boeken en brochures uitgegeven. Ter gelegenheid van 60 jaar Al-Nakba werd er een speciaal bulletin uitgegeven. Ook worden er regelmatig openbare bijeenkomsten georganiseerd.

IJveren voor het einde van Israël

In 2008 verklaarde voormalig voorzitter Wim Lankamp van het NPK in een interview met het Reformatorisch Dagblad dat het NPK zich onvoorwaardelijk achter het recht op terugkeer van 4 miljoen Palestijnse vluchtelingen schaarde. Desgevraagd erkende Lankamp, dat inwilligen daarvan het einde van de staat Israël zou betekenen, en het NPK daar ook voor ijvert. Dat deze transitie tot nieuw geweld tegen de Joden zou leiden werd door Lankamp betwijfeld. Ook gaf Lankamp blijk van een dubbelzinnige houding ten aanzien van zelfmoordaanslagen op Israëlische burgers.

Vertegenwoordiger Al-Fatah in bestuur

Ibrahim Al-Baz, een Palestijn geboren in 1950 (Chalchoel (Engelse spelling: Halhul), Westelijke Jordaanoever), is een vertegenwoordiger van de Palestijnse organisatie al-Fatah. Al-Baz werd januari 2014 in het NPK-bestuur benoemd. Het NPK-bestuur was bekend met zijn lidmaatschap van Fatah en het feit dat hij in 1979 op een vliegveld in Parijs was aangehouden met een koffer waarin hij explosieven had verborgen, bestemd voor Fatahleden in Duitsland. Tevens blijkt uit een BVD-SBP rapport dat Al-Baz deel uitmaakte van Force 17 een onderdeel van Fatah belast met o.a. de persoonsbeveiliging van PLO en Fatah-voorzitter Yasser Arafat.

Huidige Wikipedia lemma NPK niet consistent

Het huidige Wikipedia lemma NPK is anno 2019 niet vrij van innerlijke tegenspraak. De zichtbare bewerkingsoorlogen in het lemma sinds 2016 lijken daar de oorzaak van te zijn, en mogen worden toegeschreven aan activisme met als doel de beeldvorming van het lemma te beïnvloeden.

Huidige bestuurders

• Robert Etienne Charles Henri Soeterik (1951) (2016-heden) (Voorzitter)
• Willem Gerardus Lankamp (1945) (1994-heden) (geen functie)
• Ibrahim Al-Baz (1950) (2014-heden) (geen functie)
• Maria Josepha Elisabeth Mooren (1945) (2016-heden) (Secretaris penningmeester)
• Johannes Cornelis Willemse (1950 (2016-heden) (Ambtelijk penningmeester)

Voormalige bestuurders

• Albertus Antonius Hendriks (1942) (1975-1986 (Voorzitter)
• Kees Wagtendonk ( 1933) (1975-1986) Secretaris)
• Mathias Johannes Martinus Verster (1950) 1986-1994) (Voorzitter)
• Mia van Boxtel (1950) (1986-1994) (Penningmeester)
• Wim Kees van Hout (1963) (1994-1994)(Penningmeester)
• Johannes Henricus Aloysius Keune (1963) (1994-1999) (Bestuurder)
• Josephus Johannes Koster (1945) (1994-1999) (2e Penningmeester)
• Benjemin Morris de Levie (1947) (1999-2014) (Penningmeester)
• Jan Willem de Jong (1950) (1999-2003) (geen functie)

Externe links

• Palestina-Komitee.nl website NPK
• Elbert Mulder Masterthesis NPK, 15 juni 2016 Ontmythologisering in de marge
• Elbert Mulder Masterthesis NPK, 15 juni 2016 Web archive org Ontmythologisering in de marge

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties