Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

KOPP: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=KOPP&oldid=40545705 62.131.103.49 7 feb 2014)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=KOPP&oldid=50006225 23 sep 2017 ‎ Blueknight)
 
(2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''KOPP''' staat voor '''Kinderen van ouders met psych(iatr)ische problemen'''.
'''KOPP''' (Kinderen van Ouders met Psychische Problemen) is, zowel in [[Nederland]] als in [[Vlaanderen]], de naam van een [[doelgroep]] in de [[geestelijke gezondheidszorg]]. In Nederland is de groep nauw verwant met de [[Kind van verslaafde ouder|KVO]] (Kind van Verslaafde Ouder). Vaak wordt daar dan ook gesproken van KOPP/KVO. In Vlaanderen spreekt men dan over [[KOAP]], kinderen van ouders met alcoholproblemen of kinderen van ouders met afhankelijkheidsproblemen.
Het gaat dan om kinderen die één of beide ouders hebben met bijvoorbeeld [[Schizofrenie|schizofrenie]],
een [[Bipolaire stoornis|bipolaire stoornis]] of een [[Persoonlijkheidsstoornis|persoonlijkheidsstoornis]].  


Kinderen van verslaafde ouders worden '''KVO''' (Kind van Verslaafde Ouder) genoemd.
== Definitie ==
Instanties betrokken bij geestelijke gezondheidszorg voor de jeugd in Nederland hanteren de volgende definitie voor een KOPP-kind:<ref name="Richtlijn">{{nl}}Richtlijn Kinderen van ouders met psychische problemen (KOPP) voor jeugdhulp en jeugdbescherming, 2e herziene druk 2015,<br/>opgesteld door [[Nederlands Instituut voor Psychologen|NIP]], [[Nederlandse vereniging van Onderwijskundigen en Pedagogen|NVO]], [[Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk|BPSW]] en uitgegeven door het [[Trimbos-instituut]]. [http://richtlijnenjeugdhulp.nl/wp-content/uploads/2016/03/Onderbouwing_KOPP.pdf PDF]-versie van het richtlijn.</ref>
::"''een jeugdige van wie één of beide ouders psychische en/of verslavingsproblemen heeft/hebben''"


== Cijfers ==
== Doelgroep ==
In Nederland zijn er jaarlijks 864.000 ouders met psychische of verslavingsproblemen, waarvan jaarlijks 1,6 miljoen KOPP’ers onder de 22 jaar.
Naar schatting zijn er per jaar 405.000 ouders met psychische problemen in Nederland, die samen 577.000 kinderen hebben. De kinderen uit deze KOPP-gezinnen kunnen onderverdeeld worden in de volgende groepen:
*kinderen die nog minderjarig zijn en dus nog afhankelijk van hun ouder(s) met psychische problemen;
*volwassenen die zijn opgegroeid met ouders met psychische problemen.
Waar het gaat over de minderjarige KOPP is preventie van belang. Volwassen KOPP vragen en/of hebben behoefte aan andere vormen van hulpverlening. Circa één-derde van hen heeft geen geestelijke gezondheidszorg nodig, pakweg een derde van hen doet met enige regelmaat een beroep op ambulante vormen van geestelijke gezondheidszorg en het laatste derde ontwikkelt zelf eveneens chronische psychische problematiek waaronder het ontwikkelen van een verslaving, depressie, angst-, gedrags- en/of persoonlijkheidsstoornis. KOPP-kinderen vertonen vaker dan gemiddeld [[parentificatie]], schaamte- en schuldgevoel en verminderd zelfvertrouwen.<ref name="Richtlijn"/>


* Het gaat om diverse stoornissen, bijvoorbeeld schizofrenie of een bipolaire stoornis. Persoonlijkheidsstoornissen zijn niet meegerekend, waardoor het totaal aantal ouders nog hoger ligt.
== Organisaties ==
Organisaties die zich bezighouden met deze doelgroep zijn onder andere de Nederlandse stichting ''Landelijk Bureau Labyrint-In Perspectief'' en het Vlaamse [[vereniging zonder winstoogmerk]] ''[[Similes]]''; zij organiseren onder meer lotgenotengroepen en ontmoetingsdagen.


* Eén derde ontwikkelt zelf psychische problemen, waarvan 40% een depressie, die doorgemaakt wordt voor het 18e levensjaar.
== Noot ==
 
{{References}}
* Kinderen met ‘normale’ ouders hebben 75% minder kans om zelf psychische problemen te krijgen.
{{authority control|TYPE=o|Wikidata= }}
 
[[Categorie:Psychiatrie]]
* Als beide ouders psychische problemen of verslavingen hebben, ontwikkelt 66% van de kinderen vroeg of laat psychische problemen.
[[Categorie:Jeugdzorg]]
 
* De psychische problematiek die de kinderen kunnen ontwikkelen komt niet altijd overeen met de problemen van de ouders. Zo kan een kind van een depressieve ouder zelf een angststoornis ontwikkelen.
 
== Zeven vormen van ongepaste zorg ==
Psychotherapeut Wim van Mulligen beschrijft zeven vormen van ongepaste zorg:
 
1. '''Het kind dat kind moet blijven'''
Ouders willen hun kind klein houden. Ze vinden het moeilijk om het los te laten, soms uit angst hun zorgfunctie te verliezen. Vaak gaat het om de nakomer, het enige kind of de laatste in rij.
 
2. '''Het kind als ouder'''
Het kind gaat zich ouder gedragen, als een volwassene, omdat de ouders daar onbewust om vragen. Het kind is 'een gelijke'. De dochter is bijvoorbeeld 'de vriendin' van haar moeder.
 
3. '''Het kind als partner'''
De emoties die de ouder met de partner zou delen, deelt de ouder met het kind, bijvoorbeeld na een echtscheiding of overlijden. Van Mulligen voegt eraan toe: ‘‘De partner-parentificatie is in onze samenleving in een denderend tempo aan het toenemen.’’
 
4. '''Het kind dat zorgt'''
Sommige ouders zijn niet in staat om voor hun kinderen te zorgen, bijvoorbeeld omdat ze ziek zijn, het druk hebben of de zorg niet aankunnen. Meestal neemt het oudste meisje dan de zorg op zich voor de andere kinderen.
 
5. '''Het brave kind'''
Zij probeert haar ouders te helpen door te vermijden dat er door haar problemen komen. Zij gaat in alles mee. Zij wil perfect zijn.
 
6. '''De zondebok'''
Er is veel spanning tussen de ouders en zij leidt de spanning tussen de ouders af naar haarzelf. Zij fungeert als bliksem-afleider door zelf lastig te zijn.
 
7. '''Het kind als ouder van de ouder'''
Ook op latere leeftijd kan dit voorkomen, bijvoorbeeld als de moeder dement is.
 
== Moeilijkheden ==
'''Moeilijkheden KOPP-gezin: ouder'''
* Onvoorspelbaarheid
* Emotionele buien
* Regelmaat en structuur
* Wisselend in gedrag
* Compensatiegedrag
* Weinig grenzen kunnen aangeven
 
 
'''Moeilijk bereikbare doelgroep'''
* Ouderrol onderbelicht in hulpverlening aan deze doelgroep
* Schaamte- schuldgevoelens
* Angst voor uithuisplaatsing kind
* Praktische redenen
* Ontbreken van ziekte-inzicht
 
 
'''Moeilijkheden KOPP-gezin: kinderen'''
* Parentificatie: ouderrol overnemen (ook emotioneel)
* Sociale isolatie door schaamte en zorgen
* Schuldgevoelens
* Taboe, niet over praten
* Loyaliteitsgevoel (de ouder niet willen 'verraden')
* Te laat op school komen, schoolprestaties
* Moeite met gezag
 
== Parentificatie ==
Parentificatie houdt in dat een kind de ouderrol gedeeltelijk of volledig op zich neemt, door bijvoorbeeld de huishoudelijke taken over te nemen (afwassen, stofzuigen), het verzorgen van de ouder (medicijnen geven, wonden verzorgen, eten geven) en/of het geven van emotionele hulp (een luisterend oor bieden, bezoek regelen, therapeutische rol overnemen).
 
=== Gevolgen ===
Als gevolg van het "zorgen voor" komen ontwikkelingstaken onder druk te staan: er is te weinig
tijd voor school, sport, vriendschappen en uitgaan. Het meenemen van vriendjes naar huis wordt
vaak vermeden uit schaamte. De contacten met leeftijdsgenoten schieten er bij in, terwijl dat een
zo belangrijk element is in de sociale ontwikkeling. Ook het gezin zelf raakt als gevolg van de
langdurige ziekte in een sociaal isolement. Binnen het gezin staan relaties onder druk, vooral als
ouders niet meer zelf in staat zijn de ouderrol te vervullen. Echtscheidingen komen relatief vaak voor in gezinnen met een langdurig ziek familielid.
 
De lichamelijke taken zijn zwaar, wat kan leiden tot een voor de leeftijd te grote fysieke
belasting. Gewrichts- en rugklachten, hoofdpijn, buikpijn en vermoeidheid zijn het gevolg. In
wetenschappelijk onderzoek is inmiddels aangetoond dat chronische stress kan leiden tot
veranderingen in de hersenen en effecten heeft op het afweersysteem. Het is algemeen bekend
dat sommige kinderen tekenen van spanning uiten in somatische klachten.
 
Naast de grote tijdsinvestering en fysieke belasting is het vooral de emotionele druk die bepalend
is voor het welzijn en de gezondheid van de jonge mantelzorger. Het is deze emotionele
component die de lange termijn effecten bepaalt. De kinderen maken zich zorgen over de ouder,
voelen zich alleen staan en worden belast met taken waar zij gezien hun ontwikkeling nog niet aan toe zijn. Gevoelens als onzekerheid, verdriet, boosheid en angst komen veel voor en
bedreigen de ontwikkeling als zij langdurig aanwezig zijn en er geen passende hulp komt.
Toch vragen de kinderen niet zelf om hulp. Zij zien dat als een verraad naar de ouders toe
vanwege het loyaliteitsdilemma. En ook de ouders zelf trekken niet aan de bel, omdat zij daartoe
door hun ziekte niet in staat zijn, of omdat zij alles binnen de muren van het gezin willen houden. Soms kan het 'mantelzorgen' wel jaren voortduren met ernstige gevolgen.
Zij schamen zich en willen het gezin zo veel mogelijk ‘normaal’ laten functioneren. Kinderen
van ouders met een verslaving of een psychiatrische ziekte lopen een verhoogd risico zelf ook deze problemen te ontwikkelen.
 
== Signalen en risicofactoren ==
'''Kind:'''
 
* Rolomkering of parentificeren
* Verandering van stemming
* Verandering van sociaal gedrag
* Verandering in school prestatie
* Psychosociale problemen
* Negatief zelfbeeld
* Moeilijkheden met het omgaan met emoties
* Ontbreken van normaal puberteitsverschijnselen
* Zelf psychische problemen hebben
 
'''Ouder'''
 
* Alleenstaand
* Niet geïnteresseerd in het kind
* Voelt zich machteloos
* Psychiatrische achtergrond
* Weinig sociale steun
* Zelf ouder met psychische problemen
 
'''Gezin'''
 
* Gezin verhuist regelmatig
* Gebroken gezin
* Veel kinderen in het gezin, drukte
 
'''Omgeving'''
 
* [[Sociaal isolement|Sociaal geïsoleerd]]
* Slechte woning
* Armoede
* Slechte huisvesting, bijv. criminele buurt
* Migratie uit oorlogsland
 
== Bronnen ==
* [http://www.trimbos.nl www.trimbos.nl]
* [http://www.rivm.nl www.rivm.nl]
* http://www.jso.nl/Docs/Pdf/20131230%20KOPP%20KVO%20nader%20verklaard.pdf
* [http://www.ouders.nl www.ouders.nl]
 
== Externe links ==
* [http://www.kopstoring.nl www.kopstoring.nl]
* [http://www.kopopouders.nl www.kopopouders.nl]
* [http://www.kopp.lotgenootje.nl www.kopp.lotgenootje.nl]
* [http://www.drankjewel.nl www.drankjewel.nl]
* [http://www.koppop.be KOPPOP, Vlaamse hulpgroep voor KOPP], met o.a. een '''KOPP-telefoon'''.

Huidige versie van 24 sep 2017 om 13:28

KOPP (Kinderen van Ouders met Psychische Problemen) is, zowel in Nederland als in Vlaanderen, de naam van een doelgroep in de geestelijke gezondheidszorg. In Nederland is de groep nauw verwant met de KVO (Kind van Verslaafde Ouder). Vaak wordt daar dan ook gesproken van KOPP/KVO. In Vlaanderen spreekt men dan over KOAP, kinderen van ouders met alcoholproblemen of kinderen van ouders met afhankelijkheidsproblemen.

Definitie

Instanties betrokken bij geestelijke gezondheidszorg voor de jeugd in Nederland hanteren de volgende definitie voor een KOPP-kind:[1]

"een jeugdige van wie één of beide ouders psychische en/of verslavingsproblemen heeft/hebben"

Doelgroep

Naar schatting zijn er per jaar 405.000 ouders met psychische problemen in Nederland, die samen 577.000 kinderen hebben. De kinderen uit deze KOPP-gezinnen kunnen onderverdeeld worden in de volgende groepen:

  • kinderen die nog minderjarig zijn en dus nog afhankelijk van hun ouder(s) met psychische problemen;
  • volwassenen die zijn opgegroeid met ouders met psychische problemen.

Waar het gaat over de minderjarige KOPP is preventie van belang. Volwassen KOPP vragen en/of hebben behoefte aan andere vormen van hulpverlening. Circa één-derde van hen heeft geen geestelijke gezondheidszorg nodig, pakweg een derde van hen doet met enige regelmaat een beroep op ambulante vormen van geestelijke gezondheidszorg en het laatste derde ontwikkelt zelf eveneens chronische psychische problematiek waaronder het ontwikkelen van een verslaving, depressie, angst-, gedrags- en/of persoonlijkheidsstoornis. KOPP-kinderen vertonen vaker dan gemiddeld parentificatie, schaamte- en schuldgevoel en verminderd zelfvertrouwen.[1]

Organisaties

Organisaties die zich bezighouden met deze doelgroep zijn onder andere de Nederlandse stichting Landelijk Bureau Labyrint-In Perspectief en het Vlaamse vereniging zonder winstoogmerk Similes; zij organiseren onder meer lotgenotengroepen en ontmoetingsdagen.

Noot

  1. ↑ 1,0 1,1 (nl) Richtlijn Kinderen van ouders met psychische problemen (KOPP) voor jeugdhulp en jeugdbescherming, 2e herziene druk 2015,
    opgesteld door NIP, NVO, BPSW en uitgegeven door het Trimbos-instituut. PDF-versie van het richtlijn.
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=KOPP&oldid=221164"